نویسندگان:

زهرا حسین زاده ملکی¹ ، مهسا قانع² ، بهناز شیدعنبرانی³ .

¹استادیار، گروه روان شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³دانشجوی دکتری روان شناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده فارسی: مقدمه: پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی خشم پسران نوجوان بر اساس خودپنداره و بهزیستی مدرسه انجام شد. روش: حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران حدود 170 نفر بود که در نیم‌سال نخست تحصیلی 1402-1401 انتخاب شدند. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی، بهزیستی مدرسه کاپلان و ماهر (1999)، مقیاس خودپنداره کودکان پیرز-هریس (1969) و سیاهه 2 خشم صفت-حالت اسپیلبرگر (1999) بود. بعد از کنار گذاشتن پرسشنامه‌های ناقص، برای تحلیل داده‌ها از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون با کمک نرم‌افزار SPSS نسخه 24 استفاده شد.  یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین متغیرهای پیش‌بین (خودپنداره و بهزیستی مدرسه) با متغیر ملاک (میزان خشم) این پژوهش در پسران نوجوان همبستگی معناداری وجود دارد (05/0>P). در مدل پیش‌بینی حالت خشم، علاقمندی به‌مدرسه (001/0>P، 42/0-=β)، خودکارآمدی ادراک­شده تحصیلی (022/0>P، 20/0-=β) و خودپنداره (007/0>P، 22/0-=β) قادر به تبیین 29 درصد واریانس میزان خشم هستند (29/0=R2). در مدل پیش‌بینی صفت خشم، علاقمندی به‌مدرسه (029/0>P، 20/0-=β)، خودکارآمدی ادراک­شده تحصیلی (048/0>P، 18/0-=β) و خودپنداره (001/0>P، 33/0-=β) 17 درصد واریانس میزان خشم را پیش­بینی می­کنند (29/0=R2). در نهایت در مدل پیش‌بینی شاخص بیان خشم، علاقمندی به‌مدرسه (002/0>P، 26/0-=β) و خودپنداره (001/0>P، 25/0-=β) قادر به تبیین 31درصد از واریانس متغیر ملاک (میزان خشم) هستند (31/0=R2). نتیجه­ گیری: ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی اﯾﻦ پژوﻫﺶ در ﻫمگرایی ﺑـﺎ ﯾﺎﻓﺘـﻪﻫـﺎی پیشین ﻧﺸﺎن داد، خودپنداره و بهزیستی مدرسه در پیش‌بینی خشم حالت-صفت پسران نوجوان، ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ.

کلمات کلیدی: خودپنداره ، بهزیستی مدرسه ، خشم ، پسران نوجوان ، مدل‌سازی پیش‌بین .

The Role of Self-Concept and School Well-Being in Anger Levels Among Male Students

English Abstract: Introduction: This study aimed to investigate the predictive role of self-concept and school well-being in anger levels among adolescent boys.  Method: A sample of 170 participants was selected using Cochran's formula during the 1402-1401 academic year. Data were collected using the Kaplan and Maher School Well-Being Questionnaire (1999), the Piers-Harris Children's Self-Concept Scale (CSCS) (1969), a Demographic Information Questionnaire, and the Spielberger State-Trait Anger Inventory-2 (STAXI-2) (1999). After excluding incomplete responses, data were analyzed using Pearson correlation and regression analysis in SPSS-24 software.  Results: The findings revealed significant correlations between the predictor variables (self-concept and school well-being) and the criterion variable (anger level) in adolescent boys (P < 0.05). For state anger, interest in school (P < 0.001, β = -0.42), perceived academic self-efficacy (P < 0.022, β = -0.20), and self-concept (P < 0.007, β = 0.22) collectively explained 29% of the variance in anger levels (R² = 0.29). For trait anger, interest in school (P < 0.029, β = 0.20), perceived academic self-efficacy (P < 0.048, β = 0.18), and self-concept (P < 0.001, β = 0.33) accounted for 17% of the variance (R² = 0.17). Furthermore, in the model predicting anger expression, interest in school (P < 0.002, β = -0.26) and self-concept (P < 0.001, β = -0.25) explained 31% of the variance (R² = 0.31).  Conclusion: The findings highlight the significant role of self-concept and school well-being in predicting state and trait anger among adolescent boys. These results align with prior research and emphasize the importance of these factors in emotional regulation and adolescent mental health.