نویسندگان:
ساناز سولاری1 ، سید حمید آتش پور2 ، نرگس کشتی آرای3 ، علی مهداد4 .1دکتری روانشناسی تربیتی˛ گروه روانشناسی˛ دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی˛ دانشگاه آزاد اسلامی ( خوراسگان)˛ اصفهان˛ ایران.
2دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
3دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
4دانشیار˛ گروه روانشناسی˛ دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی˛ دانشگاه آزاد اسلامی ( خوراسگان)˛ اصفهان˛ ایران.
چکیده فارسی: هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر فرسودگی تحصیلی در دانش‌آموزان با علائم اضطراب اجتماعی بود. روش مطالعه شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه با سنجش در خط پایه پس از مداخله و پیگیری سه‌ماهه بود. جامعۀ آماری شامل تمامی دانش‌آموزان دختر دورۀ دبیرستان با علائم اضطراب اجتماعی بود که در سال تحصیلی 1399-1398 مشغول به تحصیل بودند که از بین آن‌ها 30 دانش‌آموز دختر براساس نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و سپس به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (15 نفر) گمارش شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامۀ دموگرافیک محقق‌ساخته، پرسشنامۀ اضطراب اجتماعی لاجرکا (SAS) و پرسشنامۀ فرسودگی تحصیلی شائوفلی و همکاران (MBI-SS) و پروتکل ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بود. تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌های مکرر و با نرم‌افزار SPSS نسخۀ 21 انجام شد. مطابق یافته‌ها، آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر کاهش فرسودگی تحصیلی در دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطۀ دوم با علائم اضطراب اجتماعی تأثیر معنادار دارد ( P<0/001). نتایج نشان داد دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطۀ دوم که در جلسات آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور شرکت کردند، میزان اضطراب اجتماعی و فرسودگی تحصیلی در آن‌ها کاهش یافت. از این‌رو آموزش ذهن‌آگاهی نوجوان‌محور بر فرسودگی تحصیلی در دانش‌آموزان با علائم اضطراب اجتماعی تأثیر معناداری دارد. در نگاهی دیگر آموزش ذهن‌آگاهی با ایجاد اثرات درون‌فردی و بین‌فردی قابل‌توجه موجب بهبود مسئولیت‌پذیری در فعالیت‌های تحصیلی دانش‌آموز شد و فرسودگی تحصیلی را کاهش داد.
The Effectiveness of Adolescent-Centered Mindfulness Training on Academic Burnout and Symptoms of Social Anxiety in Students
English Abstract: The aim of this study was to investigate the effectiveness of adolescent-centered mindfulness training on academic burnout and symptoms of social anxiety in female high school students. The study method was quasi-experimental, utilizing a pre-test-post-test design. The control group underwent a baseline assessment after the intervention, followed by a three-month follow-up. The statistical population comprises all female high school students who were enrolled in the 2019-2020 academic year and exhibited symptoms of social anxiety. Purposive sampling was employed to select 30 female students, who were subsequently randomly assigned to two experimental and control groups, each consisting of 15 individuals. The instruments of this study were researcher-made demographic questionnaire, Social Anxiety Questionnaire (SAQ) and f Maslach Burnout Inventory Student Survey (MBI-SS) and Adolescent-Centered Mindfulness Protocol (ACMP). The spss variance21 was analyzed using repeated measures. The results showed that adolescent-centered mindfulness training had a significant effect on reducing academic fatigue and symptoms of social anxiety in female high school students (p <0.001). Consequently, female high school students who engaged in mindfulness training sessions that were centered around adolescents experienced a decrease in their levels of social anxiety and academic burnout. Therefore, adolescent-centered mindfulness training has a significant effect onacademic burnout and students’ social anxiety symptoms.