نویسندگان:
معصومه بشارتی پور1 ، علیرضا حاجی یخچالی2 ، منیجه شهنی ییلاق3 ، غلامحسین مکتبی4 .1دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
2دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
3استاد، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
4دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
چکیده فارسی: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثر آموزش سرمایۀ روانشناختی بر التزام و هیجان‌های مثبت تحصیلی دانش‌آموزان انجام گرفت. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ دانش‌آموزان پسر مقطع اول متوسطۀ شهر بندر امام خمینی در شش‌ماهۀ دوم سال 1401 بود. در این پژوهش 60 دانش‌آموز به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب و با جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 30 دانش‌آموز) قرار داده شدند. گروه آزمایش آموزش سرمایۀ روانشناختی را به‌مدت ده جلسۀ 90 دقیقه‌ای و هر هفته یک جلسه دریافت کردند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه‌های التزام تحصیلی (AES) و پرسشنامۀ هیجان‌های پیشرفت (AEQ) بود. داده‌ها به شیوۀ تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تک‌متغیری و با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS-25 تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد آموزش سرمایۀ روانشناختی بر التزام و هیجان‌های مثبت تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر معنادار داشته است (p<0/01). ولی بر لذت از یادگیری معنادار نیست (p>0/152). براساس یافته‌های پژوهش، آموزش سرمایۀ روانشناختی با بهره‌گیری از مؤلفه‌های امید، خوش‌بینی، خودکارآمدی و تاب‌آوری می‌تواند به‌عنوان مداخله‌ای کارآمد برای افزایش التزام تحصیلی و هیجان‌های مثبت تحصیلی دانش‌آموزان مورد استفاده قرار گیرد.
The Effect of Psychological Capital Training on Students’ Academic Engagement and Positive Emotions
English Abstract: The objective of the current investigation is to ascertain the effect of psychological capital training on students’ academic engagement and positive emotions. The experimental investigation employed a pretest-posttest and control group design. In the latter part of 2022, the statistical population of the research comprised all middle school male students in Bandar-e Emam Khomeyni city. The 60 students in this study were randomly assigned to the experimental and control groups, with each group consisting of 30 students. The students were selected through multistage random sampling. The experimental group participated in ten sessions of psychological capital education, each lasting 90 minutes. The academic engagement questionnaire (AES) and the achievement emotions questionnaire (AEQ) were incorporated into the investigation. The data were analyzed using SPSS-25 software for multivariate and univariate ANCOVA. The results indicated that the engagement and positive academic emotions of students were significantly impacted by psychological capital training (p<0.01). However, the impact of this educational intervention on the emotion of learning enjoyment was not statistically significant (p>0.152). The present study’s results suggest that the training of psychological capital through the use of hope, optimism, self-efficacy, and resilience training could be considered an effective intervention for enhancing academic engagement and positive academic emotions in students.