نویسندگان:
ایمان نجار کاخکی1 ، مریم کلهرنیا گل کار2 ، عاطفه نژادمحمد نامقی3 ، فاطمه محمدی شیرمحله4 ، مجید ولی زاده5 .1دانشجوی دکتری روان‌شناسی سلامت، گروه روان‌شناسی سلامت، داتشکده علوم پزشکی ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
2استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
3استادیار، گروه روان‌شناسی دانشکده روان‌شناسی ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
4استادیار، مرکز تحقیقات مراقبتهای بالینی و ارتقاء سلامت، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
5استاد، پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم، مرکز تحقیقات پیشگیری و درمان چاقی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده فارسی: پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ اثربخشی گروه‌درمانی‌های مبتنی بر پذیرش و تعهد و طرحواره بر سبک مقابله‌ای اجتناب در افراد چاق و دارای اضافه‌وزن مبتلا به خوردن هیجانی انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های نیمه‌آزمایشی بود که در آن از طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعۀ پژوهش شامل همۀ مردان و زنان 21 تا 50 سالۀ مراجعه‌کننده به کلینیک‌های تغذیه و چاقی شهر تهران در تابستان و پاییز 1399 بود. براساس ملاک‌های ورود و خروج، نمونه‌ای به حجم 60 نفر از افراد، به روش در دسترس انتخاب و به روش انتساب تصادفی به سه گروه 20 نفری (درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، طرحواره‌درمانی و گواه) تخصیص یافتند. ابزار پژوهش مشتمل بر پرسشنامۀ رفتار خوردن داچ (DEBQ) و پرسشنامۀ اجتناب خاص و عام (GASQ) بود که آزمودنی‌ها در دو مرحلۀ پیش‌آزمون و پس‌آزمون به آن‌ها پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بنفرونی به کمک نرم‌افزار SPSS نسخۀ 24 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد درمان‌های گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و طرحواره‌درمانی بر سبک مقابله‌ای اجتناب در افراد چاق و دارای اضافه‌وزن مبتلا به پرخوری هیجانی مؤثر بوده و موجب کاهش اجتناب گروه‌های آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است. مبتنی بر یافته‌ها می‌توان این‌گونه استنباط کرد که گروه‌درمانی‌های مبتنی بر پذیرش و تعهد و طرحواره‌درمانی می‌تواند استفاده از سبک مقابله‌ای اجتناب را در افراد چاق و دارای اضافه‌وزن مبتلا به خوردن هیجانی کاهش دهد.
Comparison of the Effectiveness of Group Therapies based on Acceptance and Commitment and Schema on Coping Style Avoidance and Body Mass Index in Obese and Overweight People with Emotional Eating
English Abstract: The aim of this study was to compare the effectiveness of group therapies that were based on acceptance and commitment, as well as schema on coping-avoidance style, in individuals who were obese or overweight and were experiencing emotional eating. The present study was a quasi-experimental design that included a control group and a pretest-posttest. The research population included all men and women between the ages of 21 and 50 who visited nutrition and obesity clinics in Tehran during the summer and autumn of 2019. A sample of 60 individuals was randomly assigned to three groups of 20 individuals (acceptance and commitment therapy, schema treatment, and control) using the cluster sampling method and based on entry and exit criteria. The subjects completed the Dutch Eating Behavior Questionnaire (DEBQ) and the General and Exclusive Avoidance Questionnaire (GASQ) in three stages: pre-test, on-test, and post-test. The data were analyzed using SPSS version 24 software, which included covariance analysis and Bonferroni's post hoc test. The results indicated that group therapies based on acceptance and commitment and schema therapy were effective in reducing the avoidance of coping styles in obese and overweight individuals with emotional excess. The experimental groups exhibited a lower level of avoidance compared to the control group. The results suggest that overweight and obese individuals can decrease their reliance on coping style avoidance through group therapy that is based on acceptance, commitment, and schema therapy.