نویسندگان:

مهدی قربانخانی¹ ، کیوان صالحی² ، ابراهیم خدایی³ ، علی مقدم زاده⁴ ، مرضیه دهقانی⁵ .

¹دانش آموخته دکتری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

²دانشیار دانشکده روان شناسی و علوم‌تربیتی؛ دانشگاه تهران، تهران، ایران

³دانشیار دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران

⁴دانشیار دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران

⁵دانشیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران

چکیده فارسی: هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی مطلوب سنجش میزان آمادگی برای ورود به حرفه آموزگار ابتدایی انجام شده است. روش پژوهش: باتوجه به ماهیت مسئله، پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ رویکرد، آمیخته از نوع اکتشافی متوالی است و در دو مرحله انجام شده است. در مطالعه اول با استفاده از روش نظریه برخاسته از داده‌ها، در سطح نظم‌دهی مفهومی اجرا شد. شرکت‌کنندگان با استفاده از راهبرد ملاکی، از میان معلمان باتجربه و متخصصان موضوعی انتخاب شده و پس از 19 مصاحبه اشباع داده‌ها حاصل شد. داده‌ها با استفاده از فن مصاحبه نیمه‌ساختاریافته گردآوری و با کدگذاری باز، تحلیل شد. مطالعه دوم: پس از دسته­بندی یافته­های مرحله قبل به­منظور تدوین الگو و تعیین اهمیت هریک از ملاک­های شناسایی شده با استفاده از روش دلفی اقدام شد. برای این منظور به 15 کارشناس حوزه تعلیم­وتربیت و معلم باتجربه در 3 مرحله مراجعه شد و داده­های به­دست­آمده تحلیل گردید. یافته‌ها: پس از تحلیل داده­ها در مطالعه اول در نهایت الگوی شناسایی‌شده دارای 69 ملاک و دسته‌بندی آن در قالب 8 بُعد اصلی بود؛ ابعاد اصلی الگو شامل "دانش شناختی"، "دانش فراشناختی"، "توانش شناختی"، "توانش فراشناختی"، "بینش درونی (هویتی)"، "بینش بیرونی (اجتماعی)"، "منش فردی" و "منش میان­فردی" است. یافته‌های مطالعه دوم بیانگر آن بود که 5 مضمون اول در الگو به­ترتیب میزان اهمیت شامل توانش فراشناختی، بینش اجتماعی، بینش هویتی، منش میان­فردی و توانش شناختی است. نتیجه‌گیری: نتایج بیانگر گستره وسیع توانمندی­های ضروری برای حرفه معلمی است و ضرورت تدوین سازوکاری علمی، شواهدمحور و یکپارچه برای سنجش دقیق چنین ویژگی­هایی پیش از ورود به حرفه معلمی آشکار است. باتوجه به ترتیب اهمیت مقوله‌های شناسایی شده تاجای ممکن در فرآیند گزینش معلم لازم است مقوله‌های با اهمیت بیشتر در اولویت قرار داده شوند.

کلمات کلیدی: معلم اثربخش ، کلیدواژه‏ها: آمادگی معلمی ، شایستگی معلمان ، طرح روش‌های پژوهش آمیخته اکتشافی .

Designing a Pattern for Assessing Teaching Readiness in Primary Schools: Applying an Exploratory Mixed Methods Research Design

English Abstract: Objective: The current research was conducted with the aim of designing a suitable pattern for assessing the level of readiness for entering the profession of an elementary teacher. Methods: A sequential exploratory mixed-methods study was designed and executed in two stages to address the research question. In the initial phase, Grounded Theory was employed. Participants, chosen through the criterion strategy, consisted of experienced teachers and subject experts, with data saturation achieved after conducting 19 interviews. Data were gathered using a semi-structured interview technique and subsequently analyzed through open coding methods. Results: After analyzing the data in the first part, the identified pattern had 8 main dimensions and 69 criteria; The main dimensions of the model include cognitive knowledge, metacognitive knowledge, cognitive ability, non-cognitive ability, internal insight (identity), external insight (social), individual demeanor and interpersonal demeanor. Conclusion: The results show the wide range of necessary attributes for the teaching profession, and it is necessary to develop a scientific, evidence-based, and integrated mechanism to accurately measure such characteristics before entering the teaching profession.