نویسندگان:

وحید امانی¹ ، زکیه اکرمی² ، میلاد ساکی³ .

¹گروه آموزش شیمی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889-14665، تهران، ایران

²گروه آموزش شیمی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889-14665، تهران، ایران

³گروه آموزش شیمی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889-14665، تهران، ایران

چکیده فارسی: پژوهش حاضر با رویکردی بنیادی و جامع به بررسی و ارائه یک الگوی مفهومی برای تبیین اقتصاد در آموزش شیمی با تأکید بر مؤلفه‌های اقتصاد دانش‌بنیان می‌پردازد و برای این منظور، از رویکرد آمیخته بهره می‌برد. جامعه آماری بخش‌های کیفی و کمّی تحقیق را به‌ترتیب تمام اعضای هیأت علمی رشته شیمی دانشگاه فرهنگیان و معلمان شیمی شهرستان‌های استان تهران به تعداد 761 نفر، و تمام معلمان شیمی شهرستان‌های استان تهران به تعداد 733 نفر تشکیل می‌دهند. نمونه آماری بخش کیفی با روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی و هدفمند 15 نفر و بخش کمّی طبق فرمول کوکران 252 نفر با روش تصادفی بوده است. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمّی، پرسشنامه محقق‌ساخته بود. روایی و پایایی سؤالات توسط صاحب‌نظران تأیید شد. تجزیه و تحلیل مصاحبه‌ها و داده‌های پرسشنامه با استفاده از نرم‌افزارهای MAX. QDA. نسخه 2007، IBM SPSS Statistics 26 و LISREL 8.8 انجام گرفت. از راهبرد نظریه داده بنیاد مشتمل بر کدگذاری باز، محوری و انتخابی جهت دستیابی به الگوی مستخرج از پژوهش استفاده گردید. یافته‌های بخش کیفی، بیانگر آن است چهار مؤلفه شامل انگیزه اقتصادی (با 8 مقوله)، آموزش و نیروی انسانی (با 4 مقوله)، نوآوری (با 5 مقوله) و فناوری اطلاعات و ارتباطات (با 3 مقوله) در اقتصاد در آموزش شیمی مؤثر هستند. یافته‌های بخش کمّی الگوی استخراج‌شده را تأیید می‌کنند. شاخص‌های برازش مطلق و مقتصد در یک ساختار برازش مطلوب، الگوی اقتصاد در آموزش شیمی با تأکید بر مؤلفه‌های اقتصاد دانش‌بنیان را حمایت می‌کنند.

کلمات کلیدی: فناوری ، نیروی انسانی ، اقتصاد دانش‌بنیان ، آموزش شیمی ، انگیزه اقتصادی .

Designing a Model for Economic in Chemistry Education with an Emphasis on Knowledge-Based Economic Components

English Abstract: The present research adopts a fundamental approach to presenting a conceptual framework for explaining the economics of chemistry education, with an emphasis on the components of knowledge-based economy. The statistical population consists of all faculty members in the field of chemistry at Farhangian University and chemistry teachers in the cities of Tehran Province, totaling 761 and 733 individuals, respectively. The Sample in the qualitative section includes 15 participants selected through snowball and purposive sampling methods, while in the quantitative section consists of 252 participants selected using Cochran's formula. The data collection tools for the qualitative and quantitative sections were semi-structured interviews, and a researcher-developed questionnaire, respectively. The validity and reliability were confirmed. The interviews and questionnaire data were analyzed using MAXQDA2007, IBM SPSS Statistics26, and LISREL8.8 software. The data-driven approach was employed to achieve the extracted pattern from the research. The qualitative findings indicate that four components, including economic motivation, education and human resources, innovation, and information and communication technology are influential in the economics of chemistry education. The quantitative findings confirm the extracted pattern. The absolute and economical fit indices support the desired fit of the economics of chemistry education model with an emphasis on knowledge-based economy components.