نویسندگان:

سلمان زارعی¹ ، رضا قاسمی جوبنه² ، امیرمحمد توخش³ .

¹گروه روانشناسی، دانشگاه لرستان

²استادیار مشاوره، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

³کارشناس ارشد مشاوره توانبخشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده فارسی: نوع رابطه والد و فرزند می تواند بر کیفیت زندگی کودک نقش داشته باشد و هم وابستگی نیز به عنوان یک الگوی رابطه ای ناسالم می تواند موجب مشکلات رفتاری در فرزندان شود. همچنین کیفیت رابطه زناشویی بر عملکرد زوج و کل سیستم خانواده اثر دارد. هدف از پژوهش حاضر نیز بررسی نقش میانجی هموابستگی مادران در رابطه بین کیفیت رابطه زناشویی و مشکلات رفتاری کودکان بود. طرح پژوهش مقطعی بود و از روش مدلسازی معادلات ساختاری برای تحلیل استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر را مادران دانش آموزان مقطع ابتدایی در شهر خرم آباد تشکیل دادند که 214 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اختلال لجبازی و نافرمانی و سلوک (ODCDQ)، مقیاس هموابستگی (CS) و مقیاس کیفیت رابطه (QRS) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای Spss و Amos تحلیل شدند. نتایج نشان داد که کیفیت رابطه زناشویی بر مشکلات رفتاری کودکان اثر مستقیم داشت (001/۰> p، 43/0-=β). همچنین هموابستگی مادران در رابطه بین کیفیت رابطه زناشویی و مشکلات رفتاری کودکان نقش میانجی داشت (001/۰> p، 07/0-=β). نتایج پژوهش بیانگر نقش معنادار کیفیت رابطه زناشویی بر مشکلات رفتاری کودکان به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق هموابستگی بود؛ بنابراین با افزایش کیفیت رابطه زناشویی میزان هموابستگی در مادران کاهش پیدا می کند و در نتیجه کودکان مشکلات رفتاری کمتری را گزارش می کنند. یافته های پژوهش حاضر تلویحات مهمی برای مشاوران خانواده و درمانگران سیستمی در جهت بهبود عملکرد زوج ها و کاهش مشکلات رفتاری فرزندان دارد.

کلمات کلیدی: مشکلات رفتاری ، هم‌وابستگی ، کودک ، کیفیت رابطه .

The Mediating Role of Mothers' Codependency in the relationship between Marital Relationship Quality and Behavioral Problems in Children

English Abstract: The type of parent-child relationship can have a role on the child's quality of life and codependency, as an unhealthy relationship pattern, can cause behavioral problems in children. The marital relationship quality also affects the functioning of the couple and the whole family system. The aim of the present study was to investigate the mediating role of mothers' dependency in the relationship between marital relationship quality and behavioral problems in children. The research design was cross-sectional and structural equation modeling was used for analysis. The statistical population of the present study consisted of mothers of elementary school students in Khorramabad city that 214 people were selected using voluntary sampling method. The oppositional defiant and conduct disorder questionnaire (ODCDQ), the codependency scale (CS) and the relationship quality scale (QRS) were used to collect data. Data were analyzed using Spss and Amos. The results showed that marital relationship quality had a direct effect on behavioral problems in children (p<0.001, β=-0.43). Also, codependency in mothers played a mediating role in the relationship between marital relationship quality and behavioral problems in children (p<0.001, β=-0.07). The results of the study indicated a significant role of marital relationship quality on children's behavioral problems, directly and indirectly through codependency. Therefore, as the quality of the marital relationship increases, the level of codependency in mothers decreases, and as a result, children report fewer behavioral problems. The findings of the present study have important implications for family counselors and systemic therapists in improving couples' functioning and reducing children's behavioral problems.