نویسندگان:
محمدرضا نبی زاده اربابی1 ، علی فارسی مدان2 .1استادیار گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2استادیار گروه حقوق و فقه مقارن، دانشکده مذاهب اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
چکیده فارسی: در سال‌های اخیر قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست، نکاح بین سرپرست و فرزندخوانده را ممنوع اعلام کرد؛ ولی در تبصره ماده 26، این نکاح (با رعایت مصلحت فرزندخوانده) تجویز شد؛ درحالی‌که مخالف با دیدگاه مشهور فقیهان است. اقتضائات عصری ایجاب می‌کند مبنای حرمت‌پذیری نکاح پیش‌گفته بر اساس ابتعاد از وهن اسلام، نقض نظم عمومی و اخلاق حسنه، نقض مودت و رحمت و تسکین روحی و روانی محیط خانواده و ضرورت اقدام برای تحکیم روابط تربیتی و عاطفی استوار گردد. شاید آنچه سبب شده است فقیهان حکم بر حلال‌بودن نکاح پیش‌گفته صادر کنند، بیم سرایت آثار رابطه فرزند طبیعی بر رابطه فرزندخواندگی (محرمیت، نفقه، توارث) است. بدیهی است که توالی فاسد مترتب بر حلال‌بودن نکاح پیش‌گفته بیش از بیم تسری آثار مذکور است. اندیشمندان نواندیش حلال‌بودن چنین نکاحی را نمی‌پذیرند؛ درنتیجه این نکاح دربردارنده رعایت‌نشدن مصلحت فردی و اجتماعی و نیز ترتب توالی فاسد در قلمرو سرزمینی و فراسرزمینی است.
The Impact of Contemporary Necessities on the Prohibition of Marriage Between an Adoptive Parent and an Adopted Child
English Abstract: In recent years, the Law on the Protection of Orphaned and Neglected Children and Adolescents has prohibited marriage between a guardian and an adopted child. However, the exception in Article 26 permits such a marriage under the condition of the adopted child's best interest, which contradicts the prevailing view of Islamic jurists. Contemporary necessities dictate that the prohibition of this marriage should be grounded in preventing harm to the image of Islam, maintaining public order and moral integrity, preserving familial affection and emotional stability, and reinforcing educational and emotional bonds. It is likely that jurists who have ruled this marriage permissible did so out of concern that the legal consequences of a biological parent-child relationship—such as kinship, financial support, and inheritance—might incorrectly extend to adoption. However, the negative implications of permitting such a marriage far outweigh concerns about this legal overlap. Progressive scholars reject the permissibility of such a union, emphasizing that it disregards both individual and societal well-being and carries detrimental consequences on national and international levels.