نویسندگان:

حسین کارشکی¹ ، مرضیه حقایقی² ، علی مقدم زاده³ ، حمدالله راوند⁴ ، محمد جوادی پور⁵ .

¹ferdowsi university of mashhad

²University of Tehran

³University of Tehran

⁴Vali-e-Asr University of Rafsanjan

⁵University of Tehran

چکیده فارسی: با توجه روزافزون به مهارت تفکر خلاق ریاضیاتی در آموزش ریاضیات، نیاز و علاقه به بررسی چگونگی سنجش این مهارت‌ نیز افزایش یافته است. مطالعه حاضر با یک مرور نظامند بر اساس دستورالعمل پریزما به بررسی چگونگی سنجش تفکر خلاق ریاضیاتی در ادبیات موضوعی موجود پرداخته است. پس از غربالگری مطالعات و ارزیابی کیفیت آنها، نهایتا ۵۵ مطالعه از چهار منظر شامل: مقطع آموزشی، مفاهیم ریاضی، ابزار اندازه‌گیری، شواهد پایایی و روایی مورد بررسی و مرور دقیق قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مطالعات بیشتر در مقطع متوسطه اول انجام شده است. تعداد مطالعات مقطع ابتدایی بسیار محدود است. بعلاوه، نتایج نشان داد که موضوع هندسه و اندازه‌گیری بیشتر از سایر موضوعات در حوزه سنجش تفکر خلاق ریاضیاتی استفاده شده است. به نظر می‌رسد ماهیت تجسمی هندسه، آن را به موضوع محبوب برای سنجش خلاقیت در ریاضیات تبدیل کرده است. از میان ابزارهای سنجشی، سوالات بازپاسخ فراوانی بیشتری داشتند. همچنین برخی مطالعات از سوالات بازپاسخ مبتنی بر ریاضیات قومی استفاده کرده بودند. بررسی‌های مربوط به روایی و پایایی نشان داد که کمتر از نیمی از مطالعات شواهد پایایی و حدود نیمی از مطالعات شواهد روایی را گزارش کرده‌اند. بیشترین روایی گزارش شده، مربوط به روایی محتوایی است. این مرور نظامند در شناسایی شکاف‌های تحقیقاتی موجود در زمینه سنجش تفکر خلاق ریاضیاتی به کار می‌رود و می‌تواند به توسعه روش‌های بهتر و موثرتر در این حوزه کمک کند.  

کلمات کلیدی: سنجش ، ریاضیات ، تفکر خلاق ریاضیاتی ، ابزارهای اندازه‌گیری ، ریاضیات قومی .

Systematic Review of the Tools Used to Measure Students' Mathematical Creative Thinking Skills

English Abstract: As the focus on fostering creative thinking in math education grows, there is a growing interest in understanding how to evaluate these skills. This study used a systematic review following PRISMA guidelines to explore how creative mathematical thinking is assessed in academic literature. After carefully analyzing 55 studies, we looked at different aspects like educational levels, math concepts, assessment methods, and the reliability and validity of these assessments. Our findings revealed that most studies focused on assessing creative thinking in junior secondary education, with limited attention given to primary education. Geometry and measurement were the most commonly assessed subjects, likely due to their visual nature, which lends itself well to assessing creativity. Many assessment tools used open-ended questions, while some incorporated ethnomathematics-based questions. However, less than half of the studies provided evidence of reliability, and only about half reported validity evidence, mostly related to content validity. This review highlights a gap in research concerning the measurement and assessment of creative mathematical thinking.  

Keywords: assessment , mathematics , Mathematical Creative Thinking , Measurement Tools , Ethnomathematics .