نویسندگان:
معصومه اسمعیلی1 ، طاهر اصلانی2 ، ابراهیم نعیمی3 .1A Professor in Counseling, the Department of Counseling, the Faculty of Psychology and Education Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
2Allameh Tabataba'i University
3Allameh Tabataba'i University
چکیده فارسی: هدف: مشاوره با موضوعات فرهنگی و ارزشی در هم تنیده است و در تعاملات مشاور و مراجع این ارزش‌ها خود را نشان می‌دهد، به‌همین‌خاطر لازم است مشاوره از دیدگاه دین مورد بررسی قرار گرفته و آموزه‌های آن در مشاوره به‌کار گرفته شود. این پژوهش با هدف شناسایی مبانی الگوی مشاوره انتخاب احسن بر اساس آیات قرآن کریم انجام شده است. روش: پژوهش حاضر، پژوهشی کیفی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای - اسنادی است. جامعه تحلیلی پژوهش شامل کلیه آیات قرآن کریم به‌همراه تفاسیرشان، پایگاه‌های اطلاعاتی مرتبط با موضوع پژوهش بوده که ابتدا شناســایی و سپس به‌صورت هدف‌مند به‌طور عمیق و مستمر مورد مطالعه و تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفته است. نمونه پژوهش یا «واحدهای تحلیل» در این پژوهش شامل کلمه‌ها، موضوعات و عبارت‌های مرتبط با مشاوره، انتخاب و اقدام احسن در قرآن کریم و تفسیر نور محسن قرائتی بوده است. برای تجزیه‌و‌تحلیل شناسایی مضامین از روش تحلیل مضمون استفاده شد، برای گردآوری داده‌ها کلید واژه‌های انتخاب‌شده با استفاده از سایت برخط معجم قرآن کریم، دانشنامه اسلامی (برخط) و مراجعه مستقیم به قرآن کریم انجام شد. یافته‌ها: با بررسی نکات و مفاهیم مرتبط 8 مضمون سازمان‌دهنده «هم‌سو شدن با نظام احسن هستی، وحدت بخشی به دوسوگرایی های درونی، خود، نظام معنی‌سازی فردی، ظرفیت‌ها و امکانات شناختی، مدیریت معنوی هیجانات، مدیریت یکپارچه رشد خود، سبک مقابله احسن» شناسایی شد. با دسته‌بندی مضامین سازمان‌دهنده 4 مضمون فراگیر برای مبانی الگوی مشاوره انتخاب احسن شامل انگیزش احسن، نگرش احسن، عاطفه احسن و کنش احسن شناسایی شد. نتیجه‌گیری: آموزه‌های قرآن کریم مسیر تعالی فردی و اجتماعی را برای انسان ترسیم می‌کند. به‌کار گیری این یافته‌ها می‌تواند در مشاوره مؤثر باشد.
Foundations of the Counseling Model of Optimal Choice based on Quranic Verses
English Abstract: Objective: Counseling is deeply intertwined with cultural and value-based topics, manifesting in counselor and client interactions. Therefore, it is essential to examine counseling from a religious perspective and incorporate its teachings into practice. This study identifies the foundations of the counseling model of optimal choice based on Quranic verses. Method: This qualitative research utilized a library-documentary method for data collection. The analytical community included all Quranic verses, their interpretations, and relevant databases. These sources were identified and then purposefully and continuously studied and analyzed. The research sample, or “units of analysis,” comprised words, topics, and phrases related to counseling, optimal choice, and action in the Quran and the Noor Tafsir by Mohsen Qara’ati. Thematic analysis was used to identify themes, and data collection was conducted using selected keywords through the online Quranic lexicon, the Islamic Encyclopedia (online), and direct reference to the Quran. Results: The analysis identified eight organizing themes: alignment with the optimal system of existence, unification of internal dualities, self, individual meaning-making system, cognitive capacities and resources, spiritual management of emotions, integrated self-development management, and optimal coping style. These organizing themes were categorized into four overarching themes for the foundations of the counseling model of optimal choice: optimal motivation, optimal attitude, optimal emotion, and optimal action. Conclusion: The teachings of the Quran outline a path for individual and social excellence. Applying these findings can be effective in counseling.