نویسندگان:

¹کارشناس ارشد مشاوره مدرسه، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

²دانشیار گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده فارسی: مقدمه: نوجوانی دوره‌ای پرتلاطم همراه با تغییرات عاطفی و رفتاری است که می‌تواند منجر به حساسیت بیشتر نسبت به محرک‌های محیطی و افزایش گرایش به فضای مجازی، اینترنت و در نتیجه، کاهش کارآمدی تحصیلی شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین فرسودگی تحصیلی و اعتیاد به اینترنت با میانجی‌گری الگوی ارتباط همنوایی در میان دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم انجام شد.
روش: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان متوسطه دوم شهرستان مریوان در سال تحصیلی 1402-1401 بود که 940 نفر از آنان به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه فرسودگی تحصیلی (مسلش و جکسون، 1981)، پرسشنامه اعتیاد به اینترنت (یانگ، 1998) و پرسشنامه الگوی ارتباطی خانواده (فیتزپاتریک و ریچی، 1994) بود. داده ­های جمع­ آوری شده به وسیله شاخص­ های آمار توصیفی و همچنین روش­های همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته­ ها: نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که مدل پژوهش از برازش مناسبی برخوردار است. همچنین، فرسودگی تحصیلی رابطه مثبت و معناداری با اعتیاد به اینترنت و رابطه منفی و معناداری با الگوی ارتباط همنوایی داشت (05/0p<). علاوه بر این، الگوی ارتباط همنوایی رابطه منفی و معناداری با اعتیاد به اینترنت نشان داد (05/0p<). همچنین نتایج حاکی از معنادار بودن نقش واسطه ­ای الگوی ارتباط همنوایی در رابطه بین فرسودگی تحصیلی و اعتیاد به اینترنت بود.
 نتیجه ­گیری: این یافته‌ها نشان‌دهنده نقش میانجی‌گر الگوی ارتباط همنوایی در رابطه بین فرسودگی تحصیلی و اعتیاد به اینترنت است. بر اساس این نتایج، تدوین برنامه‌هایی برای بهبود الگوهای ارتباطی خانواده و مدیریت استفاده نوجوانان از اینترنت توصیه می‌شود.

Investigating the Relationship Between Academic Burnout and Internet Addiction Through the Mediating Role of the Conformity Communication Pattern Among High School Students

English Abstract: Introduction: Adolescence is a dynamic phase marked by emotional and behavioral shifts, heightening vulnerability to external influences, increasing engagement with cyberspace and the Internet, and potentially diminishing academic performance. This study sought to examine the relationship between academic burnout and Internet addiction, with the conformity communication pattern serving as a mediator among high school students.  Method: This study adopted a descriptive approach, utilizing a correlational design and structural equation modeling (SEM). The research population consisted of high school students in Marivan city during the 2022-2023 academic year, from which 940 students were selected via multistage cluster random sampling. Data were gathered using the Academic Burnout Inventory (Maslach & Jackson, 1981), the Internet Addiction Inventory (Young, 1998), and the Family Communication Patterns Questionnaire (Fitzpatrick & Ritchie, 1994). Data analysis involved descriptive statistics, Pearson correlation coefficients, and structural equation modeling.  Results: The analysis confirmed that the proposed model exhibited a satisfactory fit. Academic burnout demonstrated a significant positive correlation with Internet addiction and a significant negative correlation with the conformity communication pattern (p<0.05). Additionally, the conformity communication pattern showed a significant negative association with Internet addiction (p<0.05). The findings further substantiated the significant mediating role of the conformity communication pattern in the relationship between academic burnout and Internet addiction.  Conclusion: These results underscore the pivotal mediating influence of the conformity communication pattern in linking academic burnout to Internet addiction. Based on these insights, it is advisable to develop interventions focused on enhancing family communication patterns and regulating adolescents’ Internet usage to mitigate these effects.