نویسندگان:

تورج هاشمی نصرت آباد¹ ، مازیار باقریان² ، روناک پورمند³ ، جلیل باباپور خیرالدین⁴ .

¹استاد، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

²گروه روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³گروه روان‌شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

⁴گروه روان‌شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده فارسی: مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطۀ جنسیّت‌زدگی دوسوگرایانۀ آشکار و ناآشکار (ضمنی) با نقش‌های جنسیّتی و پیش‌بینی نقش‌های جنسیّتی بر اساس انواع مختلف جنسیّت‌زدگی در نوجوانان بود.
روش: روش پژوهش از لحاظ هدف در ردیف پژوهش‌های کاربردی و به لحاظ جمع‌آوری داده‌ها از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه‌ی آماری پژوهش را تمام نوجوانان دختر و پسر 12 تا 18 ساله‌ی شهر تبریز که در حال تحصیل در یکی از مدارس این شهر بودند، تشکیل داده‌اند. نمونۀ مورد از 122 نفر نوجوان تشکیل شده است که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شده بودند. برای اندازه‌گیری متغیرهای پژوهش از پرسشنامۀ نقش‌های جنسیّتی توماس و رابینسون (1981)، مقیاس جنسیّت‌زدگی دوسوگرایانه (گلیک و فیسک، 1996)، و تست تداعی ضمنی جنسیّت‌زدگی دوسوگرایانه (گرینوالد و همکاران، 1998؛ دی‌الیویرالاکس و همکاران، 2015) استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که بین جنسیّت‌زدگی خیرخواهانه آشکار و ناآشکار با نقش‌های جنسیّتی مردانه همبستگی مثبت (p < .01)، و بین جنسیّت‌زدگی خصمانه آشکار و ناآشکار با نقش‌های جنسیّتی زنانه همبستگی منفی وجود دارد (p < .01). همچنین تحلیل‌های رگرسیون نشان دادند، جنسیّت‌زدگی خصمانه آشکار و ناآشکار می‌توانند؛ نقش‌های جنسیّتی زنانه (p < .01) واریانس و جنسیّت‌زدگی خیرخواهانه آشکار و ناآشکار نیز می‌توانند؛ نقش‌های جنسیّتی مردانه را به شکلی معنادار پیش‌بینی کنند (p < .01). علاوه بر این، یافته‌ها نشان داد، متغیرهای پژوهش 5/19% از واریانس نقش‌‌های جنسیّتی زنانه، و 17% از واریانس نقش‌های جنسیّتی مردانه را پیش‌بینی می‌کنند.
نتیجه‌گیری: از نگرش‌های جنسیّت‌زده دوسوگرایانۀ مختلف می‌توان برای پیش‌بینی نقش‌های جنسیّتی نوجوانان استفاده کرد.

کلمات کلیدی: نقش‌های جنسیتی ، جنسیّت‌زدگی دوسوگرایانۀ آشکار ، جنسیّت‌زدگی دوسوگرایانۀ ضمنی (ناآشکار) .

Predicting Gender Roles Based on Implicit and Explicit Ambivalent Sexism in Adolescents

English Abstract: Introduction: This study investigates the relationship between implicit and explicit ambivalent sexism with gender roles, and predicting the gender roles based on sexist attitudes of adolescents. Method: In terms of goal and research methodology, this study was an applied and descriptive-correlational design, respectively. The statistical population of the study consisted of all adolescents aged 12 to 18 years old in Tabriz who were studying in one of the schools of this city. The sample was chosen throughout the available sampling and consisted of 122 adolescents. In order to measure the research variables, the Thomas & Robinson (1981) Gender Roles Questionnaire, the Ambivalent Sexism Inventory Scale (Glick and Fiske, 1996), and the Implicit Association Test of Ambivalent Sexism (Greenwald, McGhee, et al., 1998; de Oliveira Laux, Ksenofontov, et al, 2015) were used. SPSS-26 was used to analyze the data. Findings: Findings showed a positive correlation between implicit and explicit benevolent sexism with masculine gender roles (p < .01), and a negative correlation between explicit and implicit hostile sexism with feminine gender roles (p < .01). Moreover, regression analyses showed that explicit and implicit hostile sexism could predict feminine gender roles (p < .01), while implicit and explicit benevolent sexism could significantly predict masculine gender roles (p < .01). Findings are discussed in light of Iranian culture. In addition, the findings showed that the research variables predict 19.5% of the variance of feminine gender roles, and 17% of the variance of masculine gender roles. Conclusion: Ambivalent sexist attitudes can be used to predicting gender roles in adolescents.