نویسندگان:

حسین هنرور¹ ، توکل آقایاری هیر² ، محمد باقر علیزاده اقدم³ ، ابراهیم محمد پور⁴ .

¹گروه روانشناسی، واحدارومیه، دانشگاه آزاد اسالمی، ارومیه، ایران

²گروه جامعه شناسی، دانشکده حقوق و علوم انسانی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

³گروه جامعه شناسی، دانشکده حقوق و علوم انسانی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

⁴دانشجوی مقطع دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه تبریز ، تبریز، ایران

چکیده فارسی: مقدمه: توسعه­ی پایدار چالش بزرگی برای جوامع در حال توسعه است، چرا که شهروندان آن‌ها با سبک­های زندگی مصرفی، فراتر از ظرفیت زیست ‌محیطی­شان از منابع طبیعی استفاده می­کنند. چنین تأثیری که از آن تحت عنوان «ردپای اکولوژیک» یاد می‌شود، در کنار عوامل دیگر، تحت تأثیر عوامل ارزشی و نگرشی مانند فردگرایی، مادی‌گرایی و مصرف‌گرایی است.
روش: روش تحقیق مورد استفاده در پژوهش حاضر از نوع توصیفی و همبستگی است. جامعه­ آماری پژوهش شهروندان 15-65 سال شهر ارومیه بوده که از میان آنها 516 نفر با استفاده از نمونه­گیری خوشه­ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته­اند. جهت جمع­آوری اطلاعات از پرسشنامه­های ردپای اکولوژیک ترنر (2013)، مادی‌گرایی ریشینس (2004)، مصرف‌گرایی بیبین (1994) و فردگرایی استفاده شد.
یافته­ها: داده‌ها با استفاده از آزمون‌های مدل معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که متغیرهای فردگرایی (بصورت غیر مستقیم از طریق مصرف­گرایی و مادی­گرایی) و مادی­گرایی (بصورت مستقیم)، اثری مثبت و معنی­دار (در سطح معنی­داری کمتر از 01/0) بر میزان ردپای اکولوژیک مصرف در بین شهروندان ارومیه­ای دارند. بر اساس نتایج حاصل از برازش مدل مسیر، متغیرهای مستقل تحقیق حدود 20 درصد از تغییرات ردپای اکولوژیک را تبیین کردند.
نتیجه­گیری: جهت‌گیری­های ارزشی فردگرایانه و مادی‌گرایانه از عوامل اصلی مؤثر بر ردپای اکولوژیک شهروندان است و ضروری است، جهت کاستن اندازه ردپا، مداخلات رسمی و غیررسمی آموزشی و فرهنگ‌سازی در دستور کار مسئولین امر قرار گیرد.

کلمات کلیدی: مصرف‌گرایی ، فردگرایی ، مادی‌گرایی ، ردپای اکولوژیک .

Relationship between Individualism and Consumption's Environmental Impact among Urmia Citizens

English Abstract: Introduction: Sustainable development is the main concern for all developing societies, which are exploiting the natural resources beyond their environmental capacity, concerning their citizens’ consumer lifestyle. Such an impact, which is known as Ecological Footprint, besides other factors, is under the influence of value orientation and attitudinal factors such as individualism and materialism.   Method: Present study employed a descriptive and correlational research design. The statistical population consisted of all 15-65 years old citizens of Urmia which 516 of whom were selected by the use of cluster sampling technique, as the study sample. Ecological Footprint Questionnaire (Turner, 2013), Materialism Questionaire (Richins, 2004), Consumerism Questionnaire (Babin, 1994), and Individualism Questionnaire were used to collect data. Finding: Data were analyzed using structural equation modeling tests. Results showed that individualism (indirectly through consumerism and materialism) and materialism (directly), have positive and significant effects (meaningful level of less than 0. 01) on the ecological footprint of consumption among citizens of Urmia. According to the results of the fitted path model, independent variables could explain around 20 percent of variations in ecological footprint. Conclusion:  Individualistic and materialistic value orientations could be realized as main determinants of ecological footprint among citizens, which formal and non-formal cultural and educational interventions are needed to be employed by administrational entities to control them.