نویسندگان:
پرستو حسن زاده1 ، حجت الله رشیدکلویر2 ، حسن اکبری3 .1دانشجوی دکتری روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2گروه معماری دانشکده فنی مهندسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل ، ایران
3گروه معماری دانشکده فنی مهندسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده فارسی: مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه دلبستگی مکان، واکنش روانی و بهزیستی اجتماعی در ساکنان منازل شخصی و آپارتمانی شهر رشت انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع علّی- مقایسه‌ای بوده و نمونه آن متشکل از 100 زن و مرد ساکن در منازل شخصی و آپارتمانی شهر رشت بود که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس دلبستگی مکان صفاری‌نیا (1390)، مقیاس واکنش روانی هانگ و فادا (1996) و مقیاس بهزیستی اجتماعی کیز (1998) بود. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس یک‌راهه و چندمتغیری استفاده شد. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که دلبستگی مکان، واکنش روانی و بهزیستی اجتماعی در ساکنان منازل شخصی (ویلایی) و آپارتمانی شهر رشت تفاوت معنی‌داری دارد (05/0>p). به‌عبارت‌دیگر، ساکنان منازل شخصی در مقایسه با ساکنان منازل آپارتمانی از دلبستگی مکان و بهزیستی اجتماعی بیشتری برخوردار بودند و نیز واکنش روانی ساکنان منازل آپارتمانی بیشتر از ساکنان منازل شخصی بود. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج می‌توان گفت که برای افزایش دلبستگیِ مکان، بهزیستی اجتماعی و کاهش واکنش روانیِ ساکنان منازل آپارتمانی، ضروری است، در حوزه برنامه‌ریزی و طراحی مکان در راستای ایجاد تجارب ادراکی- حسی و پیوندهای شناختی، عاطفی و رفتاری مثبت ساکنان بررسیهای بیشتری صورت گیرد.
Comparison of place attachment, psychological reactance, and social well-being in residents of private homes and apartments in Rasht city
English Abstract: Introduction: The aim of this research was the comparison of place attachment, psychological reactance, and social well-being in residents of private homes and apartments in Rasht city. Method: The research was kind of causal-comparative and its sample was composed of 100 women and men residents of private homes and apartments in Rasht city that were selected by purposeful sampling method. Research tools included Place Attachment Scale (Saffarinia, 2011), Psychological Reactance Scale (Hong & Faedda, 1996), and Social Well-being Scale (Keyes, 1998). For analyzing data was used of one-way and multivariate variance analysis. Finding: The results indicated that place attachment, psychological reactance, and social well-being had significant differences (p<0.05) in residents of private homes and apartments in Rasht city. In other words, residents of private homes had more place attachment and social well-being than apartment residents and apartment residents had more psychological reactance than residents of private homes. Conclusion: According to the research results, to increase the place attachment and social well-being and reduce the negative psychological reaction of the apartment residents, it is necessary to plan and design the place in such a manner to create perceptual-emotional experiences and positive cognitive, emotional, and behavioral connections.