نویسندگان:
سید رضا پورسید1 ، حمید علیزاده2 ، فرنگیس کاظمی3 ، احمد برجعلی4 ، نور علی فرخی5 ، سید مهدی پورسید6 .1دانشگاه علامه طباطبائی
4استاد تمام گروه روانشناسی بالینی و عمومی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
6دانشگاه شیراز
چکیده فارسی: هدف: هدف پژوهش حاضر تدوین برنامه درمان با علاقه اجتماعی و ارزیابی اثربخشی آن بر رفتارهای قلدری و قربانی نوجوانان بود. روش: روش تحقیق پژوهش نیمه‌آزمایشی و طرح آن با دو گروه آزمایشی و دو‌گروه کنترل و ارزیابی به صورت پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو‌ماهه بود. جامعه آماری را کلیه دانش‌آموزان پسر قلدر و قربانی مدارس متوسطه دوره دوم شهر ابرکوه در سال‌تحصیلی 95-1394 تشکیل دادند. به منظور اجرای پژوهش، پس از انجام جامعه‌سنجی، از میان دانش‌آموزانی که بر‌اساس تحلیل نتایج جامعه‌سنجی، تحت عنوان قلدر و قربانی طبقه‌بندی شده بودند، تعداد 40 نفر دانش‌آموز به‌طور تصادفی به‌عنوان نمونه گروه قلدر و نیز 40 نفر دانش‌آموز به‌طور تصادفی به‌عنوان نمونه گروه قربانی‌قلدری انتخاب شدند؛ هر گروه به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل جایگزین شدند و پرسشنامه تجدیدنظر شده قلدر/ قربانی الویس را در پیش‌آزمون تکمیل نمودند. گروه‌های‌آزمایش به‌صورت جدا‌گانه، به مدت 12 جلسه (در هر هفته دو جلسه) در برنامه درمان با علاقه اجتماعی قرار گرفتند و گروههای کنترل هیچ‌گونه آموزشی دریافت نکردند. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل واریانس یک‌راهه آمیخته نشان داد، برنامه درمان با علاقه اجتماعی در گروههای آزمایش در مقایسه با گروههای کنترل همتای‌خود، به‌طور معناداری کاهش رفتارهای قلدری و قربانی را در مرحله پس‌آزمون و پیگیری داشته‌اند. نتیجه گیری: نتایج بیانگر این است که کمک به نوجوانان برای باز جهت‌دهی عقاید و اهداف خود و کاهش احساس کهتری و افزایش تعلق و علاقه‌اجتماعی باعث بهبود رفتار‌ها و کاهش رفتارهای قلدری و قربانی در نوجوانان شده است.
Designing a social interest therapy program and examining its effectiveness on bullying and victim behaviors in adolescences
English Abstract: The aim of this research was to designing a Social Interest Therapy (SIT) program for bullying and victim students and Examining its effectiveness he effectiveness on bullying and victim behaviors in adolescences. The research design was quasi-experimental with pretest posttest, two month Follow-up and two control groups. In this study statistical population was second and third high school grades bullying and victim boy students in Abarkooh in the academic year 2015-2016. Implement research after applying sociometry, of among the students who based on the analysis of the results of sociometry were classified as bullying and victimization adolescents, 40 students were randomly selected as bullying group and 40 students were selected as victimization group. Then each group was randomly assigned into two groups of experimental and control and all subjects completed the Olweus Bulling/ victimization revised questionnaire. Experimental groups participated in Social Interest Therapy program for 12 sessions (two sessions per week) separately but the control group received no intervention. Mixed intra-between group Multivariate Variance analysis and pairwise comparisons results indicated that Social Interest Therapy could amelioration bullying and victim behaviors in experimental groups than in post-test and follow-up. Helping students Reorient their opinions and aims, inferiority feelings resolution and belonging and social interest enhancement has led to behaviors amelioration of bullying and victim behaviors in adolescents.