نویسندگان:
مهناز خسروجاوید1 ، سمیه محمدی کشکا2 ، مژگان وکیلیان3 ، علیرضا محمدی سنگاچین‌‌دوست4 ، سیده زهرا سیدنوری5 .1دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
2گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
3گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
4گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
5گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
چکیده فارسی: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر شفقت‌ورزی بر فرسودگی والدینی و رابطۀ والد-کودک مادران کودکان با اختلال اضطراب جدایی انجام شد. پژوهش از نوع شبه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری را مادران کودکان با اختلال اضطراب جدایی در سال تحصیلی 1401-1400 شهر قائمشهر تشکیل دادند. نمونه 30 نفر از مادران بودند که به روش نمونه‌گیری دردسترس و براساس ملاک‌های پژوهش انتخاب شدند و سپس به شیوۀ تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (در هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. آموزش شفقت‌ورزی طی هشت جلسۀ 90 دقیقه‌ای هفته‌ای دو جلسه برای گروه آزمایش اجرا شد، ولی گروه گواه مداخله‌ای را دریافت نکرد. هردو گروه با مقیاس‌های سنجش فرسودگی والدینی (PBA) و رابطۀ والد-کودک (CPRS) ارزیابی شدند. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس تک و چندمتغیره استفاده شد. یافته‌ها نشان داد به دنبال مداخله، نمرات فرسودگی والدینی کل و مؤلفه‌های آن (شامل خستگی از نقش والدینی، احساس بیزاری و اشباع از نقش والدینی، فاصله‌گرفتن عاطفی و تقابل با خود والدینی گذشته) کاهش و رابطۀ والد-کودک در نمرۀ کل و مؤلفه‌های آن (شامل تعارض، نزدیکی و وابستگی) بهبود یافته است (P<0/001)؛ بنابراین با توجه به نتایج مثبتی که شفقت‌ورزی در کاهش فرسودگی مادران و بهبود رابطۀ والد-کودک از طریق افزایش سلامت روان و خودآگاهی دارد، می‌توان آن را به‌عنوان یکی از مداخلات مؤثر در این زمینه به‌کار گرفت.
The Effectiveness of Compassion-Based Intervention on Parental Burnout and the Parent-Child Relationship of Mothers of Children with Separation Anxiety Disorder
English Abstract: The objective of the current study was to examine the effectiveness of compassion-based intervention on parental burnout and the parent-child relationship of mothers of children with separation anxiety disorder in Qaimshahr city for the years 2021-2022. A quasi-experimental methodology was implemented in this investigation, which included a control group and a pre-test-post-test design. Mothers of pupils diagnosed with separation anxiety disorder comprised the statistical population. The sample consisted of 30 mothers who were randomly assigned to two experimental and control groups, with 15 individuals in each group. The mothers were selected using the available sampling method and according to the research criteria. The experimental group underwent compassion training for eight 90-minute sessions, with one session scheduled each week. Conversely, the control group did not receive the intervention. Both groups were evaluated using Roskam's parental burnout scales and Pianta's parent-child relationship scales. The data was analyzed using both single and multivariate covariance analysis. The results indicated that the parent-child relationship improved in the total score and its components (including: conflict, closeness, and dependence) and the total parental burnout scores and its components (including: exhaustion in parental role, feelings of being fed up, emotional distancing, and contrast in parental) decreased following the intervention (p<0.001). Therefore, compassion can be employed as an effective intervention in this field due to its positive impact on the parent-child relationship and the reduction of mothers' burnout by inducing self-awareness and mental health.