نویسندگان:

محمدرضا سلمانی کلان¹ ، آذر کیامرثی² ، نرگس یگانه³ .

¹گروه پزشکی، دانشکدۀ علوم پزشکی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

²استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

³گروه روان‌شناسی بالینی، دانشکدۀ علوم رفتاری و سلامت روان، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران.

چکیده فارسی: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازسازی شناختی-معنایی بر افسردگی، اضطراب و استرس در بیماران مبتلا به ملال جنسیتی انجام شد. این پژوهش کاربردی و از نوع نیمه‌آزمایشی (پیش‌آزمون پس‌آزمون) با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ بیماران ملال جنسیتی مراجعه‌کننده به سازمان بهزیستی اردبیل در سال 1401 بود. نمونۀ آماری 30 نفر بیمار ملال جنسیتی طبق تشخیص روان‌پزشک بودند که به شیوۀ دردسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) به‌صورت تصادفی گمارش شدند. از مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-42) برای سنجش متغیرهای پژوهش در مراحل قبل و بعد از درمان استفاده شد. پس از اجرای پیش‌آزمون، گروه آزمایش به مدت 9 جلسۀ 90 دقیقه‌ای تحت درمان بازسازی شناختی-معنایی قرار گرفتند. گروه کنترل نیز در فهرست انتظار دریافت درمان قرار گرفت. با پایان دورۀ درمان، پس‌آزمون اجرا شد. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS-24 و به روش تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. نتایج تحلیل نشان داد این مداخلۀ درمانی موجب کاهش افسردگی، اضطراب و استرس بیماران گروه آزمایش می‌شود (0/001>P)؛ بنابراین بازسازی شناختی-معنایی می‌تواند یکی از راهکارهای درمانی مؤثر برای بهبود آشفتگی‌های هیجانی بیماران ملال جنسیتی باشد. به این ترتیب برگزاری دوره‌های آموزشی در این زمینه توصیه می‌شود.

کلمات کلیدی: افسردگی ، اضطراب ، استرس ، ملال جنسیتی ، بازسازی شناختی-معنایی .

The Effectiveness of Semantic Cognitive Reconstruction Therapy on Depression, Anxiety and Stress in Patients with Gender Dysphoria

English Abstract: The present study was conducted with the aim of investigating the effectiveness of semantic cognitive reconstruction on depression, anxiety, and stress in patients with gender dysphoria. The present paper is a quasi-experimental investigation of the “pretest-posttest with control group design.” The statistical cohort comprised all gender dysphoric patients who were referred to the Ardabil Welfare in 2022. The statistical sample included 30 gender dysphoric patients according to the psychiatrist's diagnosis, who were selected in the available sampling method and randomly assigned to two experimental and control groups (15 people in each group). The Depression, anxiety, and stress scale (DASS-42) were used to measure research variables in the stages before and after treatment. The experimental group underwent nine sessions of semantic cognitive reconstruction therapy, each lasting 90 minutes, following the pretest. The post-test was administered at the conclusion of the treatment. The data were analyzed using the covariance analysis procedure and SPSS-24 software. The analysis results indicated that the experimental group's patients experienced a decrease in tension, anxiety, and depression as a result of this therapeutic intervention (P<0.001). For patients with GD, semantic cognitive reconstruction may serve as an effective treatment strategy for alleviating emotional disturbances. It is recommended to conduct training courses in this area.