نویسندگان:
مریم آقایی1 ، امراله ابراهیمی2 ، مجتبی انصاری شهیدی3 .1دانشجوی دکتری، گروه روان‌شناسی سلامت، دانشکده پزشکی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
2دانشیار، گروه روان‌شناسی سلامت، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
3ستادیار، گروه روان‌شناسی سلامت، دانشکدۀ پزشکی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
چکیده فارسی: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر استرس ادراک‌شده و علائم روان‌تنی دانش‌آموزان دختر با اختلال‌های روان‌تنی انجام گرفت. روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه و دورة پیگیری دوماهه بود. جامعة آماری پژوهش شامل دانش‌آموزان دختر دورة متوسطة دوم با اختلال‌های روان‌تنی شهرستان خمینی‌شهر در سال تحصیلی 1400-1399 بود. در این پژوهش، 37 دانش‌آموز با اختلال‌های روان‌تنی به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه جای‌دهی شدند (18 نفر در گروه آزمایش و 19 نفر در گروه گواه). گروه آزمایش مداخلة شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی را طی دو ماه در 8 جلسة 75 دقیقه‌ای دریافت کردند. پرسشنامه‌های استفاده‌شده در این پژوهش شامل مقیاس شکایات روان‌تنی (PCS) و مقیاس استرس ادراک‌شده (PSS) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوة تحلیل واریانس آمیخته با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS-23 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان می‌دهد شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر استرس ادراک‌شده و علائم روان‌تنی دانش‌آموزان با اختلال‌های روان‌تنی تأثیر معناداری دارد (001/0>p). براساس یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی با فعالیت‌ها و نگرش ذهن‌آگاهانه و پرداختن به احساسات و هیجان‌های مشکل‌ساز می‌تواند درمانی کارآمد برای کاهش استرس ادراک‌شده و علائم روان‌تنی دانش‌آموزان با اختلال‌های روان‌تنی باشد.
Mindfulness-Based Cognitive Therapy’s Effects on Perceived Stress and Psychosomatic Signs in Students with Psychosomatic Disorders
English Abstract: The present study investigated the effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on perceived stress and psychosomatic symptoms in students with psychosomatic disorders. The study employed a quasi-experimental design with a pre- and post-test, a control group, and a two-month follow-up period. In the academic year 2020-21, the statistical population included secondary high school students with psychosomatic disorder in the city of Khomeini Shahr. Using a method of purposive sampling, 37 students with psychosomatic disorder symptoms were selected and randomly assigned to experimental and control groups (18 in the experimental group and 19 in the control group). Over the course of two months, the experimental group received eight 75-minute mindfulness-based cognitive therapy sessions. This study utilized the psychosomatic complaints scale (PCS) and perceived stress scale (PSS) as questionnaires. The study’s data were analyzed using mixed ANOVA and SPSS-23 software. The results showed that mindfulness-based cognitive therapy has a significant impact on perceived tension and psychosomatic symptoms in students with psychosomatic disorder (p<0.001). Based on the findings of the present study, it can be concluded that mindfulness-based cognitive therapy can be used as an effective therapy to reduce perceived stress and psychosomatic symptoms in students with psychosomatic disorder through mindful activities and attitudes, as well as by addressing problematic feelings and emotions.