نویسندگان:
بهزاد عمرانی1 ، مهدیه رحمانیان2 ، مهناز علی اکبری دهکردی3 .1کارشناس ارشد، گروه روان شناسی ، دانشکده روان شناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3استاد، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده فارسی: هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر نظریۀ عقلانی-هیجانی-رفتاری (REBT) بر ارتقای عزت‌نفس و کاهش فرسودگی شغلی مردان شاغل متأهل بود. پژوهش حاضر به‌لحاظ هدف کاربردی است و یک مطالعۀ شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل به همراه دورۀ پیگیری یک‌ماهه است. جامعۀ آماری مطالعه شامل مردان شاغل متأهل شهر تهران در زمستان 1399 بود. نمونۀ پژوهش شامل 40 نفر بود که با معیارهای ورود به پژوهش مطابقت داشتند و از طریق روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در گروه آزمایش و گروه کنترل (هر گروه 20 نفر) قرار داده شدند. آموزش گروهی مبتنی بر نظریۀ عقلانی-هیجانی-رفتاری طی هشت جلسه هفتگی فقط در گروه آزمایش اعمال شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامۀ عزت‌نفس کوپر اسمیت (CSEI) و پرسشنامۀ فرسودگی شغلی مزلاک (MBI) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS-25 و به روش تحلیل کوواریانس (ANCOVA)، تحلیل واریانس (ANOVA) یک‌راهه با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بن‌فرونی انجام گرفت. یافته‌ها نشان‌دهندۀ افزایش معنادار سطح عزت‌نفس در گروه آزمایش بود و این تأثیر در مرحلۀ پیگیری پایدار مانده است (001/0P<). در خصوص فرسودگی شغلی، اثربخشی مداخله در دو خرده‌مقیاس این متغیر در گروه آزمایش معنادار بود و این تأثیرات پایداری در مرحلۀ پیگیری حفظ شدند (001/0P<). درنتیجه، آموزش گروهی مبتنی بر REBT می‌تواند مداخله‌ای مناسب به‌منظور ارتقای عزت‌نفس و همچنین بهبود دو خرده‌مقیاس از سه مؤلفۀ فرسودگی شغلی باشد.
Effectiveness of Group Training Based on Rational, Emotive, and Behavioral Theory (REBT) on Promoting Self-Esteem and Reducing Occupational Burnout in Married Working Men
English Abstract: This study aimed to examine the efficacy of group training based on rational, emotive, behavioral theory (REBT) on enhancing self-esteem and decreasing occupational burnout in married working men. This research is applied in terms of purpose and the study method is a quasi-experimental pre-test and post-test design with the control group and one-month follow-up period. The statistical population of the study included married working men in Tehran in the winter of 2020. The research sample consisted of 40 subjects, who met the criteria for entering the research, were selected through convenience sampling method and randomly assigned to the experimental and control group (20 individuals in each group). Group training based on REBT was applied in eight weekly sessions only in the experimental group. The Coopersmith Self-Esteem Inventory (CSEI) and Maslach Burnout Inventory (MBI) were employed to collect data. The data were analyzed using SPSS-25 software applying ANCOVA, one-way ANOVA with repeated measures, and Bonferroni post hoc test. The results demonstrated a significant increase in the level of self-esteem in the experimental group, and this effect has remained steady in the follow-up phase (P<0.001). Regarding occupational burnout, the effectiveness of the intervention was significant in two subscales of this variable in the experimental group, and these effects have remained steady in the follow-up phase (P<0.001). In conclusion, group training based on REBT can be an effective intervention for promoting self-esteem, reducing emotional exhaustion, and enhancing personal accomplishment, which are two of the three subscales of occupational burnout.