نویسندگان:
زهرا محمدنیا1 ، مهدی شاه نظری2 ، بیتا نصراللهی3 .1دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2استادیار گروه روان‌شناسی عمومی، دانشکده روان‌شناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، البرز، ایران
3استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده فارسی:
هدف این پژوهش، بررسی میزان اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی بر خودکارآمدی تحصیلی دختران تیزهوش بود.
روش پژوهش حاضر از نظر روش‌شناسی، جزء طرح‌های نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل و به لحاظ هدف کاربردی بود. جامعة آماری پژوهش، دانش‌آموزان دختر مدارس تیزهوشان شهر تهران (متوسطة دورة دوم) در سال تحصیلی ۹۹-۹۸ بود که از این میان دانش‌آموزان پایة دهم دبیرستان فرزانگان تهران (۱۷۰ نفر) به روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و پرسشنامة باورهای خودکارآمدی تحصیلی (ASEBQ) را تکمیل کردند. از میان آن‌ها ۳۲ نفر از دانش‌آموزانی که نمره‌های پایینی داشتند، به‌عنوان گروه نمونه مشخص شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه ۱۶ نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. به گروه آزمایش ۱۲ جلسة ۷۰ دقیقه‌ای آموزش‌های مربوط به مدیریت استرس و مقابله با اضطراب و افسردگی داده شد. پس از اتمام جلسات آموزش، پس‌آزمون و پس از گذشت یک ماه و نیم، پیگیری برای هر دو گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. برای آزمون اثربخشی از روش تحلیل واریانس آمیخته و تحلیل داده‌ها با استفاده از نسخة ۲۵ نرم‌افزار SPSS انجام شد. نتایج حاکی از تأثیر آموزش مهارتهای زندگی به‌صورت معنادار بر تمام مؤلفه‌های خودکارآمدی تحصیلی، یعنی توانایی انجام تکالیف در کلاس (۰۰۳/۰)، توانایی انجام تکالیف بیرون کلاس (۰۰۱/۰)، تعامل با دیگران در محیط تحصیلی (۰۴۸/۰) و مدیریت امور (۰۲۲/۰) بود؛ بنابراین، آموزش مهارتهای زندگی، در بهبود خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دختر تیزهوش اثربخش بوده است.
The Effectiveness of Life Skills Training on Academic Self-Efficacy of Gifted Female Students
English Abstract: The aim of this study was to investigate the effectiveness of life skills training on academic self-efficacy of gifted girls. The research method was applied objectively and was methodologically part of a quasi-experimental design with pre-test-post-test and follow-up with the control group. The statistical population of the study was the female students of gifted schools in Tehran (second year of high school) in the academic year 2019-2020. (ASEBQ) filled. Among them, 32 low-scoring female students were selected as the sample group and randomly divided into two groups of 16 experimental and control groups. The experimental group received 12 sessions of 70 minutes of training on stress management and coping with anxiety and depression. A posttest was conducted after all training sessions, and follow-up sessions were conducted after one and a half months for both the experimental and control groups. A mixed analysis of variance was performed to test efficacy. Data analysis was performed using SPSS-25 software, and results indicate that life skills training significantly affected all components of academic self-efficacy, i.e., ability to complete homework in class (0.003), ability to complete homework outside of class (0.001), interaction with others in the school environment (0.048), and general management (0.022). Life skills training were effective in improving gifted students’ academic self-efficacy.