نویسندگان:

دیمن سواره¹ ، آسیه شریعتمدار² ، جواد خدادادی سنگده³ .

¹کارشناسی ارشد مشاوره شغلی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

²استادیار، گروه مشاوره، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

³استادیار گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده فارسی: هدف این پژوهش مطالعۀ تجارب زیستۀ معلمان زن دارای رضایت شغلی در حل موفقیت‌آمیز تعارض کار-خانواده بود. در این پژوهش از رویکرد کیفی با هدف بنیادی استفاده شد. جامعۀ مورد مطالعه، معلمان زن شاغل دارای رضایت شغلی مدارس دولتی و غیردولتی تهران، مهاباد و پیرانشهر در سال 1400-1399 بودند که 10 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی از میان آن‌ها انتخاب شدند. نمونه‌گیری تا رسیدن به اشباع داده‌ها ادامه‌ یافت. برای غربالکردن معلمان زن دارای رضایت شغلی، از پرسشنامۀ رضایت شغلی (JSQ) استفاده شد. ابزار مطالعۀ حل موفقیتآمیز تعارض کار-خانواده مصاحبۀ نیمهساختاریافته بود. داده‌های مصاحبه‌ها به‌کمک روش هفتمرحله‌ای کلایزی بهصورت دستی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج مشخص‌کرد عوامل زیر در پیش‌روی زنان شاغل دارای رضایت شغلی به‌سوی حل موفقیت‌آمیز تعارض کار-خانواده تأثیرگذار هستند: هویت شغلی مستحکم و پویا، مهارت‌های انطباقی و سازگاری، مرزبندی روشن، مهارت‌های مذاکره، بسترسازی و مهارت‌های جلب رضایت همسر، بهره‌مندی از حمایت و مسئولیت‌پذیری همسر، جست‌وجو و پذیرش حمایت خانواده و خارج از خانواده و آرامش محیط کار. نتیجه‌ اینکه ادراک از هویت مستحکم و پویا و همچنین انعطاف‌پذیری روان‌شناختی دو تجربۀ مهم زنان دارای رضایت شغلی در حل موفقیت‌آمیز تعارض کار-خانواده است. براساس یافته‌های پژوهش می‌توان گفت در آموزش‌های ضمن خدمت برای افزایش رضایت شغلی زنان شاغل می‌توان دوره‌هایی با هدف توانمندسازی و ارتقای انعطاف‌پذیری روان‌شناختی آنان برگزار کرد.

کلمات کلیدی: رضایت شغلی ، تعارض کار- خانواده ، اشتغال زنان ، حل موفقیت‌آمیز تعارض .

The Living Experience of Female Teachers with High Job Satisfaction In Relation to Successfully Resolving Work-Family

English Abstract: The purpose of this study was to examine the life experiences of female teachers with high job satisfaction in relation to their successful resolution of work-family conflict. A qualitative approach with basic research purposes was used in this study. The study population consisted of employed female teachers with high job satisfaction in public and private schools in Tehran, Mahabad and Piranshahr (in 2020-2021), of which 10 individuals were selected through purposive sampling and snowballing methods. Sampling continued until data saturation. The Job Satisfaction Questionnaire (JSQ) was used to investigate the job satisfaction of female teachers. The instrument used to examine the successful resolution of work-family conflict was a semi-structured interview. Interview data were analyzed using Colizzi’s seven-step method. The results showed that “strong and dynamic professional identity,” “adaptability and adjustability,” “clear demarcation,” “negotiation skills,” “embeddedness and the ability to satisfy the husband,” “support and responsibility of the spouse,” “seeking and accepting support within/outside the family,” and “tranquility at work” were effective in helping professional women to be satisfied with their work and successfully resolve work-family conflict. The results indicate that perceptions of a strong and dynamic identity and psychological resilience are two important experiences of job-satisfied women in successfully resolving work-family conflict. In order to increase the job satisfaction of professional women, in-service trainings can be conducted to strengthen and promote their psychological resilience.