نویسندگان:
شفیقه ایمان زاده1 ، مرضیه علیوندی وفا2 ، تورج هاشمی3 ، معصومه آزموده4 .1دانشجوی دکتری روانشناسی، گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
2استادیار گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
3استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
4استادیار گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
چکیده فارسی: هدف این پژوهش تعیین نقش اتحاددرمانی در اثربخشی درمان با میانجی‌گری همراهی مراجع است. جامعۀ آماری مطالعه را افرادی تشکیل می‌دهند که در سال 1398 برای دریافت خدمات مشاورۀ روان‌شناختی به مراکز مشاورۀ بهزیستی، شرکت نفت و شهرداری تبریز مراجعه کرده بودند. نمونۀ تحقیق حاضر، 324 نفر (225 نفر زن و 99 نفر مرد) هستند که با نمونه‌گیری هدفمند و براساس معیار ورود و خروج پس از جلب رضایتشان انتخاب شدند. پژوهش حاضر از لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از حیث روش از نوع پژوهش‌های توصیفی-همبستگی است. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌های فرم کوتاه اتحاددرمانی (WAI-SR)، همراهی مراجع (CES)، رضایتمندی مراجع (CSQ) و پیامد درمان برای مراجع (COM) استفاده شده است. همچنین برای تحلیل داده‌ها از روش مدلسازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار Amos24 استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که اتحاددرمانی با میانجی‌گری همراهی مراجع می‌تواند تغییرات اثربخشی درمان (رضایتمندی مراجع و پیامد درمان برای مراجع) را تبیین کند. همچنین نتایج آزمون میانجی نشان می‌دهد همراهی مراجع رابطۀ میان اتحاددرمانی و پیامد درمان را به‌صورت جزئی، اما رابطۀ بین اتحاددرمانی و رضایت مراجع را به‌طور کامل میانجی‌گری می‌کند. نتایج شاخص‌های نیکویی برازش نشان می‌دهد مدل اندازه‌گیری‌شده با مدل نظری تحقیق برازش مناسبی دارد. این مطالعه نشان می‌دهد همراهی مراجع یک متغیر میانجی در تبیین اثربخشی درمان است و درمانگران باید علاوه بر انتخاب رویکردهای درمانی مناسب، به نقش همراهی مراجع در اثربخشی درمان توجه ویژه‌ای داشته باشند.
Examining the Role of the Therapeutic Alliance in Treatment Efficacy by Mediating Client Engagement
English Abstract: The purpose of this study is to determine the role of the therapeutic alliance in treatment effectiveness through mediation of client engagement. Individuals who had approached counseling centers of welfare organization, oil company, and Tabriz municipality in 2019 were selected as the statistical population. The statistical sample of the present study consists of 324 participants (225 women and 99 men) who were selected through purposive sampling based on entry and exit criteria, after obtaining their consent. The Working Alliance Inventory-Short Revised (WAI-SR), Client Engagement (CES), Client Satisfaction (CSQ), and Client Outcome (COM) questionnaires were used to collect data, and the data were analyzed using structural equation modeling and Amos24 software. Results showed that therapeutic alliances with client engagement mediation were able to explain changes in treatment effectiveness. In addition, the results of the mediation test showed that client engagement partially mediated the relationship between the therapeutic alliance and treatment outcome, but fully mediated the relationship between the therapeutic alliance and client satisfaction. The results of the fit indices indicated that the measured model was in good agreement with the theoretical research model. In conclusion, this study showed that client engagement was a mediating variable in explaining treatment efficacy, so therapists should pay special attention to the role of client engagement in treatment efficacy in addition to selecting appropriate treatment approaches.