نویسندگان:
سعید حسن زاده1 ، علی مساح2 .1دانشیار، گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده فارسی: در سال‌های اخیر، تلاش برای کاهش مشکلات بالینی کودکان اوتیسمی به‌کمک آموزش والدین مدنظر پژوهشگران قرار گرفته است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی برنامة فرزندپروری مثبت بر ارتباط مادران با کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم انجام شده است. پژوهش حاضر مطالعه‌ای شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه گواه است. جامعة آماری این پژوهش شامل مادران کودکان 12-7 سال با اختلال طیف اوتیسم در شهر اصفهان بودند که از میان آنان 30 نفر به‌صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه قرار داده شدند. گروه آزمایشی در هشت جلسة برنامة فرزندپروری مثبت (هر هفته یک جلسه و هر جلسه 90 دقیقه) شرکت کردند؛ درحالی‌که به گروه گواه هیچ آموزشی ارائه نشد. ابزار استفاده‌شده در این پژوهش مقیاس رابطة والد-کودک پیانتا (CPRS) بود. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد که با به‌کارگیری نرم‌افزار SPSS (نسخۀ 26) تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها حاکی از تفاوت معنادار نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون (05/0p <) بود. می‌توان نتیجه گرفت برنامة فرزندپروری مثبت سبب بهبود رابطة مادر و فرزند دارای اختلال طیف اوتیسم می‌شود و می‌توان از این برنامه برای بهبود ارتباط میان مادران و فرزندان دارای اختلال طیف اوتیسم استفاده کرد.
The Effectiveness of a Positive Parenting Program on the Relationship between Mothers and Children with Autism Spectrum Disorder
English Abstract: . The attempt to reduce clinical problems in children with autism through parenting has been taken up by researchers in recent years. The purpose of this study is to evaluate the effectiveness of a positive parenting program on the relationship between mothers and children with autism spectrum disorder. The present study is a quasi-experimental study with a pretest-posttest design and a control group. The statistical population includes all mothers of children aged 7 to 12 years with autism spectrum disorder in Isfahan, from which 30 individuals were randomly selected and divided into two groups of experimental and control groups each with 15 individuals. The experimental group attended 8 sessions of the positive education program (one session per week and 90 minutes per session), while no training was provided for the control group. The instrument used in this study was the Pianta Parent-Child Relationship Scale (CPRS). Data were analyzed using multivariate analysis of covariance with SPSS software (version 26). The results showed a significant difference between pre-test and post-test scores (p <0.05). It can be concluded that positive parenting program improves the relationship between mother and child with autism spectrum disorder, and can be used to reduce the negative behaviors of children with autism spectrum disorders.