نویسندگان:
مراد عبدی ورمزان1 ، محمد نقی فراهانی2 ، حمید خانی پور3 ، مجید صفاری نیا4 .1دانشجوی دکترای روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2استاد گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
3استادیار گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
4استاد گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده فارسی:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه رفتار صرفهجویی در مصرف برق در سرپرستان خانوارهای تهرانی با هنجارهای اخلاقی و انواع انگیزش نسبت به صرفهجویی بود. طرح پژوهش حاضر ئوصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری تمامی سرپرستان خانوار شهر تهران در سال 1398 بود. برای نمونهگیری از روش نمونهگیری در دسترس با حجم 366 نفر استفاده شد. ابزار سنجش شامل سوالاتی برای سنجش ویژگیهای جمعیتشناختی و ویژگیهای خانه (DHC)، مقیاسهای آگاهی از مشکل (PAS)، اسناد مسئولیتپذیری و آگاهی از پیامدها (AROES)، هنجارهای شخصی(PNS)، رفتار صرفهجویی در مصرف برق (ESBS)و انگیزش نسبت به صرفهجویی برق (MTSES) بود. تعداد کل گویههای برابر با 44 گویه بود. دادهها به صورت برخط و مدادکاغذی جمعآوری شدند. دادهها با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم‌افزارهای SPSS 25 و Smart PLS 3 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان داد که از بین متغیرهای جمعیتشناختی تنها وضعیت تأهل با رفتار صرفهجویی در مصرف برق ارتباط دارد. آگاهی از مشکل و اسناد مسئولیتپذیری و آگاهی از پیامدها، با هنجارهای شخصی رابطه مستقیم و معناداری داشتند و هنجارهای شخصی هم با صرفهجویی برق رابطه مستقیم داشت. بر اساس یافتهها، آگاهی از مشکل و اسناد مسئولیتپذیری و آگاهی از پیامدها و هنجارهای شخصی از طریق میانجیگری نسبی انگیزش با رفتار صرفهجویی در مصرف برق ارتباط داشتند. از بین انواع انگیزش، انگیزشهای یکپارچه، درونی، همانندسازی شده و درونفکنی شده به ترتیب بیشترین رابطه را با رفتار صرفهجویی در مصرف برق داشتند. تحریک انگیزش، سازوکار تبدیل مؤلفه‌های مدل فعالسازی هنجار به رفتار صرفهجویی برق است.
The Relationship between the Components of the Norm Activation Model and Motivation toward Energy Saving through an Electricity Saving Behavior among Families in Tehran
English Abstract: The purpose of this study was to investigate the relationship between the electricity saving behavior in the heads of households in Tehran, and moral norms and various energy saving motivations. The present study use a descriptive-correlational design. The statistical population consisted of all the heads of households in Tehran in 2019. In addition, the convenience sampling method was used (N=366). The research instruments consisted of items for assessing Demographic and Housing Characteristics (DHC), the Problem Awareness Scale (PAS), the Ascription of Responsibility and Outcome Efficacy Scale (AROES), the Personal Norms Scale (PNS), the Energy Saving Behavior Scale (ESBS), and the Motivation toward Saving Energy Scale (MTSES). In total, there were 44 items in this survey. The data were collected online and via a paper-pencil form. Structural Equation Modeling (SEM), SPSS ver. 25 and Smart PLS ver. 3 were used to analyze the data. The findings showed that of the demographic variables, only marital status was connected with the electricity saving behavior. The problem awareness, and ascription of responsibility and outcome efficacy had a direct and significant relationship with personal norms; and personal norms were directly related to the electricity saving behavior. According to the findings, problem awareness, ascription of responsibility and outcome efficacy, and personal norms were connected with the electricity saving behavior through partial mediation of motivation. Lastly, the results showed that integrated, intrinsic, identified and introjected motivations had the most significant relationships with the electricity saving behavior. By strengthening motivation, the components of norm activation model could be transformed into the electricity saving behavior.