نویسندگان:
فهیمه باهنر1 ، حسین کشاورز افشار2 ، کیوان صالحی3 .1دکتری مشاوره، گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2دانشیار، گروه روان‌شناسی تربیتی و مشاوره، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3دانشیار، گروه روش‌ها و برنامه‌ریزی آموزشی و درسی، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده فارسی: برنامههای توانمندسازی ازدواج، نتایج مثبت بسیاری جهت رشد و ارتقاء اعضای خانواده بههمراه دارد. هدف از این پژوهش، تهیه و رواسازی برنامه پایش ازدواج بود. روش پژوهش این مطالعه رویکرد آمیخته- اکتشافی از نوع متوالی میباشد. درمرحله اول، به‌منظور شناسایی ملاکها، فرایندهای اجرایی و محتوایی برنامه پایش ازدواج، با روش مرور نظاممند مبتنی‌بر فهرست وارسی (CASP)، 45 پژوهش داخلی و خارجی مربوط به کلیدواژههای پژوهش انتخاب شدند. پس از گردآوردی پروتکل برنامه پایش ازدواج، در مرحله دوم بعد از فنترجمه بازترجمه، پانزده تن از متخصصان خانوادهدرمانی، زوجدرمانی و هیأت علمی دانشگاهها، نسبت به روایی محتوایی (CVR)، روایی صوری و پایایی اقدام کردند. ابزارهای اندازهگیری، پرسش‌نامههای نقاط قوت ارتباطی زوجین(RMCQ-S) با 32 پرسش، پرسش‌نامه نقاط نگرانکننده روابط زوج (RMCQ-C) با 43 پرسش و پرسش‌نامه حوزههای ارتباطی پایش ازدواج (MCQ-R) با 64 پرسش بود. نتایج حاکی از میزان قابل قبول رواییمحتوایی پرسش‌نامه نقاطقوت ارتباطی (76/0= CVR)، پرسش‌نامه نقاط نگرانکننده (71/0=CVR) و پرسش‌نامه حوزههای ارتباطی(66/0=CVR) بود. درنتیجه، روایی محتوایی پروتکل برنامه پایش ازدواج تأیید شد. ضریب توافق کاپا در این پژوهش، 71/0 درصد توافق بین ارزیابان بود که حاکی از قابلیت اعتماد بالاست. همچنین میزان پایایی پرسش‌نامههای مذکور با استفاده از آلفای کرونباخ در پرسش‌نامه نقاط قوت 85/.، نقاط نگرانکننده 89/0 و حوزههای ارتباطی 81/0صدم با معیار متس‌آمورنن، نشان می‌دهد که میزان همسانی درونی بین مؤلفه‌های برنامه از وضعیت مناسبی برخوردار است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت، برنامه پایش ازدواج با بررسی ابعاد گوناگون روابط زناشویی بهعنوان برنامهای پیشگیرانه و مداخلهای-انگیزشی عمل می‌کند.
Development and Validation of the Marriage Monitoring Program
English Abstract: Marriage empowerment programs seem to have significant effects on the functionality of families.The purpose of this study was to develop and validate a marriage monitoring program. The research method of this study is sequential exploratory mixed-method. In the first step, 45 internal and external studies related to this research were selected to identify the criteria, executive processes, and the content of the marriage monitoring program through checklist-based systematic review (CAPS). Following the collection of the program protocol and applying the translate-retranslate technique, fifteen specialists including family therapists, couple therapists, and university professors evaluated the content validity (CVR), face validity, and reliability of the program. The measurement tools used in this process were Relationship Check-up questionnaire: areas of strength (RMCQ-S) including 32 items, Relationship Check-up questionnaire: areas of concerns (RMCQ-C) including 43 questions, and Marriage Checkup Questionnaire: Relationship domains Assessment (MCQ-R) including 64 questions. The results indicated the content validity of the Relationship Strengths questionnaire (CVR= 0.76), the Relationship Concerns questionnaire (CVR=0.71) and the Relationship domains questionnaire (CVR=0.66). The value of Kappa coefficientin in this study, was 0.71 percentage of agreement among the evaluators indicating high reliability. Also, the Cronbach's alpha for the scales used in the study was obtained in the relationship monitoring questionnaire: Areas of strength: 0.85,Areas of concern 0.89, and marriage checkup questionnaire: relationship domains assessment 0/81. The results indicated that the marriage monitoring program functions as a preventive and motivational intervention by examining different aspects of marital relationships.