نویسندگان:

مهدی تقوی‌زاده¹ ، بهمن اکبری² ، عباسعلی حسین‌خانزاده³ ، محسن مشکبید‌حقیقی⁴ .

¹دکتری روان شناسی عمومی، روان درمانگر

²دانشیار گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد واحد رشت، رشت، ایران

³دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

⁴استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران

چکیده فارسی: هدف مطالعه حاضر، بررسی و مقایسه اثربخشی دو­روی­آورد درمانی شناختی­-رفتاری و پذیرش­و­تعهد، بر بهبود تنظیم هیجان و مسئولیت­پذیری افراطی به­عنوان علائم اصلی این ­اختلال بود. جامعه آماری 73 نفر (52 زن، 21 مرد) از مراجعه­کنندگان به ­مرکز مشاوره احیاء در سال 1396 بوده که دارای اختلال شخصیت وسواس-جبری تشخیص داده ­شدند که از بین آن­ها 45­ نفر (30 زن و 15 مرد) به ­روش هدفمند انتخاب و به­شیوه تصادفی به دوگروه آزمایش (گروه­های درمانی) و یک­گروه گواه (هر گروه 15نفر) اختصاص­ یافتند. به­منظور تأمین این ­هدف، از روش تحقیق شبه­آزمایشی به­شیوه پیش­آزمون-پس­آزمون با­ گروه گواه بهره گرفته ­شد. متغیرهای مورد پژوهش با استفاده­ از مقیاس دشواری در تنظیم هیجان گروتز و روئمر (DERS) و مقیاس مسئولیت­پذیری پرسشنامه روان­شناختی کالیفرنیا (Re-(CPI در مراحل پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری مورد ارزیابی قرارگرفتند. داده­های به­دست­ آمده از روش تحلیل واریانس اندازه­های مکرر نشان ­از اثربخشی معنادار هر دو­ روش بر هر دو ­مؤلفه اختلال شخصیت وسواس–جبری دارد. مقایسه زوجی گروه­ها با استفاده ­از آزمون مقایسه­های چندگانه بن­فرونی، نبود معناداری تفاوت بین گروه­های درمانی را نشان داد. بنابراین، می­توان ­نتیجه ­گرفت­که این دوشیوه درمانی با وجود تفاوت در مراحل و مکانیسم، برتری معناداری نسبت به­هم ندارند. ضمناً پیگیری یک­ماهه نتایج، نشان­از پایداری و تقویت آن داشته­ است.

کلمات کلیدی: تنظیم هیجان ، درمان شناختی رفتاری ، درمان پذیرش و تعهد ، مسئولیت پذیری افراطی .

Comparing the Effectiveness of Cognitive-Behavioral and Acceptance and Commitment Therapies on Emotional Regulation, and Excessive Responsibility of Obsessive-Compulsive Personality Disorder

English Abstract: The purpose of the present study is to examine and compare the efficacy of two therapeutic approaches of cognitive-behavioural and acceptance and commitment on improving the emotional regulation and excessive responsibility as the main symptoms of Obsessive–Compulsive Personality Disorder (OCPD). To achieve this goal, a quasi-experimental research method was used for pre-test, post-test with control group. The target population was 73 patients who were diagnosed with OCPD in 2017, of whom 45 were selected by targeted method and randomly assigned to two groups Experiments (therapeutic groups) and one control group (each group of 15 people). The research variables were evaluated based on difficulty of emotion regulating scale of Gratz and Roemer and the responsibility scale of the California Psychological Inventory in the pretest, posttest and follow up phases. The data obtained from variance analysis with repeated measures showed significant effect of both methods on each component of OCPD. Comparison of couples' paired groups by using Bonferroni test showed no significant difference between treatment groups. Therefore, it can be concluded that these treatments have no significant superiority despite the differences in stages and mechanisms. Meanwhile, a one-month follow-up to the results showed sustainability and strengthening.