نویسندگان:

مسعود رستمی¹ ، محسن رسولی² ، عبدالرحیم کسایی³ .

¹گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

²استادیار گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

³استادیار گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران

چکیده فارسی: در سنین سالمندی به ­دلیل شیوع از دست دادن­ ها و فقدان­ های متعدد نظیر همسر، اقوام، دوستان، شغل، موقعیت اجتماعی و اقتصادی، باورها و اعتقادات و غیره، افراد بیش از پیش در معرض زمینه­ های ابتلا به دلزدگی وجودی قرار دارند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان معنویت ­محور و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش دلزدگی وجودی سالمندان انجام شد. روش پژوهش حاضر، نیمه ­آزمایشی با طرح پیش ­آزمون-پس ­آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه سالمندان ساکن سرای سالمندان شهر زابل در سال 98-1397 بود که 36 نفر (سه گروه 12 نفره) از سالمندان با روش در دسترس و بر اساس معیارهای ورود به مطالعه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند. برنامه­ های معنویت­ درمانی گالانتر و سیگل و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در جلسات 90 دقیقه ­ای به صورت هفته­ ای دو جلسه برگزار گردید و پس از گذشت دو ماه از پس ­آزمون، آزمون پیگیری به عمل آمد. برای جمع­ آوری داده ­ها از مقیاس دلزدگی وجودی کیسان و همکاران استفاده شد و داده­ ها با روش تحلیل کوواریانس تک ­متغیری تحلیل شد.نتایج نشان داد که هر دو روش درمانی بر کاهش دلزدگی وجودی تأثیرگذار بودند و این تأثیر در دوره پیگیری ماندگار بود (01/0>P). مقایسه دو روش درمانی نشان داد که روش معنویت ­درمانی نسبت به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد دارای تأثیرگذاری بیشتری بر کاهش دلزدگی وجودی است (01/0>P). بر اساس نتایج می­توان گفت که درمان مبتنی بر معنویت به دلیل انطباق بیشتر با فرهنگ و پیشینه مذهبی سالمندان به نظر می­رسد بهتر از سایر درمان­ ها توانسته است با شرایط سالمندان انطباق داشته باشد و بر کاهش دلزدگی وجودی آنها تأثیرگذار باشد.

کلمات کلیدی: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد ، سالمند ، درمان معنویت محور ، دلزدگی وجودی .

Comparison of the effect of group counseling based on Spirituality-based Therapy and Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on Reducing Demoralization of the Elderly

English Abstract: Considering the increasing population of the elderly and the need to pay attention to their health issues and finding effective therapeutic methods, the present study was aimed at a Comparison of the effect Spirituality-based Therapy and Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on Reducing Demoralization of the Elderly people Done. The method of this study is a pretest-posttest with a control group. The population of the study included all elderly residents of elderly homes in Zabol in the year of 1397-98, which 36 people (three groups of 12) from the elderly with the available method and randomly divided into two experimental and one control groups. Then, Galanter & Siegel Spirituality Therapy and Acceptance and Commitment Therapy (ACT) Therapeutic plans were held at weekly meetings for 90 minutes, and after two months of post-test, a follow-up test was conducted. To collect the data, Kissan et al. demoralization scale used, for analyzing the data, multivariate analysis of covariance analysis was used. The results showed that both methods of spirituality therapy and acceptance and commitment therapy have an effect on decreasing the demoralization of the elderly, and this effect is observed during the follow-up period (p <0.01). A comparison of two therapeutic methods, however, showed that the spiritual therapy method had a more effective effect on demoralization than the acceptance and commitment treatment (p <0.01). Based on the results, it can be concluded that the use of spiritual-based therapeutic methods due to cultural and religious affiliation can be more effective than other therapeutic methods, including acceptance therapy and commitment to reducing demoralization in the elderly.