نویسندگان:
رحیم رابط1 ، علی رضایی شریف2 ، حسین قمری کیوی3 .1کاندیدای دکتری مشاوره، گروه مشاوره، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
2دانشیار روانشناسی تربیتی، گروه مشاوره، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3گروه مشاوره، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
چکیده فارسی: هدف پژوهش حاضر تدوین و اعتباریابی بستۀ روانی- آموزشی مهارت‌های زناشویی بر مبنای رویکرد التقاط‌نگری به‌منظور بهبود کنترل‌گری زناشویی و راهبردهای حل‌تعارض همسران متعارض بود. روش تحقیق از نوع آمیخته بود که بخش کیفی به‌روش تحلیل محتوا و روش دلفی و بخش کمی مطالعۀ نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون همراه با گروه کنترل و مرحلۀ پیگیری دوماهه بود. جامعۀ پژوهش بخش تحلیل محتوا شامل کلیۀ مقالات علمی- پژوهشی سایت‌های معتبر و در بخش دلفی کلیۀ متخصصان در حوزۀ مشاورۀ خانواده و زناشوییی بود که 30 نفر به‌روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی نیز کلیۀ زوج‌های مراجعه‌کننده به مراکز مشاورۀ زنجان بود که 50 زوج به‌صورت نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل به‌صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش طی هشت جلسه تحت آموزش قرار گرفت و گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از ضریب توافق کندال (W) و آزمون کوواریانس تحلیل شدند. روایی محتوایی بسته مطلوب بود و پانل تخصصی در دور چهارم دلفی به توافق نهایی رسیدند. در بخش کمی نیز یافته‌ها حاکی از آن بود که بستۀ تدوین‌شده توانسته کنترل‌گری زناشویی و راهبردهای حل-تعارض گروه آزمایش را در مقایسه با گروه کنترل بهبود بخشد که این تفاوت در مرحلۀ پیگیری نیز معنی‌دار بود. نتایج حاکی از آن است که بستۀ تدوین‌شده در بهبود کنترل‌گری زناشویی و راهبردهای حل‌تعارض همسران متعارض اثربخش است.
Developing a Package of Marital Skills Based on Eclecticism Approach and Determining its Effectiveness in Marital Controlling and Conflict Resolution strategies in Conflicting Couples
English Abstract: Marriage is a bond between two people whose health, happiness, and durability depend on the couple's commitment to marital skills. The present study aimed to develop a package of marital skills based on eclecticism and examine its effectiveness in marital controlling and conflict resolution strategies of conflicting spouses. The method of this study was mixed methods, with the Delphi and a quasi-experimental study with a pretest-posttest design with a control group and a two-month follow-up phase. The research population in the qualitative section consisted of all experts in the field of marriage counseling, 30 of whom were selected through purposive sampling method. In the quantitative part, all couples referring to Zanjan counseling centers were included. Among them, 50 couples whose scores on the Graham-Kevan and Archer’s (2003) Controlling Behaviors scale and Rahim’s Organizational Conflict Inventory (1983) were high were selected through convenience sampling method. They were randomly assigned to the experimental and control groups (25 people in each). The experimental group received training based on the developed protocol during eight two-hour sessions, while the control group received no training. The data were analyzed using the Kendall coefficient and the analysis of covariance. The content validity of the package was satisfactory, and the expert panel reached a strong agreement in the fourth Delphi round. In the quantitative section, the findings indicated that the developed package could reduce marital control in the experimental group compared to the control group; it changed their unconstructive conflict resolution strategies to constructive ones (p < 0.05). This difference was also significant in the follow-up phase. Moreover, to compare pairs of groups, the Bonferroni post hoc test was used, which showed that the difference in means was significant only in the experimental group. The results indicated that the developed package could reduce marital conflicts by equipping conflicting spouses with marital skills.