نویسندگان:

حسین قدرتی¹ ، شفیعه قدرتی² ، ریحانه نظری تفتی³ ، مسعود سامیان⁴ .

¹دانشیار جامعه شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

²دانشیار جمعیت شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

³دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد پژوهش علوم اجتماعی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار،

⁴پژوهشگر پسا دکتری گروه علوم اجتماعی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

چکیده فارسی: رفتارهای مصرفی انسان‌ها می‌تواند بر جنبه‌های مختلف زندگی اجتماعی و اقتصادی هم تأثیر بگذارد و هم تأثیر بپذیرد و میزان و نوع مصرف می‌تواند نشان‌دهنده مسائلی همچون سبک زندگی، طبقه و یا حتی نوع نگرش افراد باشد. گاهی انسان‌ها از طریق مصرف‌گرایی یا مصرف نمایشی بین خود و گروه‌های جامعه شکافی می‌سازند که از این شکاف برای تثبیت وضعیت اجتماعی خودشان استفاده می‌کنند. بر این اساس پژوهش حاضر با استفاده از روش نظریه زمینه‌ای به مطالعه­ ی تجربه ی مصرف نمایشی در بین زنان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) در شهر مشهد پرداخته است. مشارکت­کنندگان در پژوهش با روش نمونه­گیری هدفمند و از بین زنان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) شهر مشهد که در محدوده سنی 25 تا 40 سال بودند انتخاب شدند که بعد از انجام 20 مصاحبه یافته­ها به اشباع نظری رسید. در نهایت متن مصاحبه­ها در قالب بیش از 70 مفهوم، 10 مقوله عمده فرعی و یک مقوله هسته­ای کدگذاری شد. یافته­ ها نشان داد که 10 مقوله محوری «ترس از طرد شدن»، «دید منفی به فقرا»، «پاداش‌های مصرف نمایشی»، «مجبور شدن خانواده‌ها برای تن دادن به مصرف نمایشی»، «احساس کمبود و حقارت »، «هم‌نوایی و همرنگ شدن»، «ارزش بیش از حد به ظاهر در گرو از بین بردن عزت‌نفس»، «ناتوانی مالی»، «مصرف نمایشی ابزاری برای رسیدن به آرزوها»، «فشارهای روحی و روانی» در شکل‌گیری مصرف نمایشی نقش دارند و مقوله­ی هسته «مصرف نمایشی مکانیزمی برای مورد تأیید قرار گرفتن در جامعه» در بر گیرنده کل فرایند مصرف نمایشی است.

کلمات کلیدی: مصرف نمایشی ، زنان ، مشهد ، روش کیفی .

Dramatic consumption: a mechanism for evaluation (consumption analysis among women covered by the relief committee in Mashhad)

English Abstract: The important issue is that the amount and type of consumption can indicate issues such as lifestyle, class or even the type of attitude of a person. It is worth noting that consumerism or demonstrative consumption is nothing but a false need, and sometimes people create a gap between themselves and the groups of society in this way, which they use to stabilize their social status. The existing research aims to express the experience of consumption of drama among women covered by the Imam Khomeini Relief Committee in Mashhad. In order to achieve this, contextual theory and semi-structured interview technique were used. Targeted sampling was done among the women covered by the Imam Khomeini Relief Committee in Mashhad, who were between the ages of 25 and 40, and 20 people were interviewed until the theoretical saturation was reached. The results have been analyzed using the grand theory approach, which shows that 10 central categories play a role in the formation of dramatic consumption, which are: "Fear of rejection", "Negative view of the poor", "Rewards of dramatic consumption", "Forcing the family" to engage in demonstrative consumption", "feelings of lack and inferiority", "harmony and homogeneity", "excessive value of the appearance threatens to destroy self-esteem", "financial inability", "demonstration consumption is a tool for Achieving dreams", "mental and psychological pressures". The final core category, which encompasses the entire process of dramatic consumption, is considered as "dramatic consumption as a mechanism to be approved in society."