نویسندگان:

¹گروه حسابداری، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران

²باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد آبادان ، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران

چکیده فارسی: پژوهش حاضر تلاش دارد تا رابطه بین سواد مالی و تقسیم مسئولیت‌های مالی در سطح خانوار را با تاکید بر ویژگی‌های جمعیت‌شناختی مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. این پژوهش به‌لحاظ هدف کاربردی و به‌لحاظ گردآوری داده‌ها توصیفی-مقطعی است. جامعه آماری پژوهش حاضر زوجین ساکن در استان‌های خوزستان و کردستان بودند که از بین آنان 213 زوج به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از ضریب کاپای کوهن، رگرسیون لجستیک باینری و رگرسیون چند سطحی (آمیخته) دوتایی استفاده شده است. براساس یافته‌های پژوهش حاضر، زوجین در مراحل مختلف مدیریت مالی خانوار (خرید و حسابداری، دریافت و بازپرداخت وام، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری، بیمه) مشارکت دارند. همچنین یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد بین زوجین در خصوص تقسیم مسئولیت‌های مالی خانوار (همچون پیشنهاد، تصمیم‌گیری و اجرا اقدامات مالی) توافق وجود دارد، اما میزان این توافق در سطح پایینی قرار دارد. طبق نتایج حاصل از رگرسیون آمیخته مسئولیت امور مالی خانوار عمدتاً بر عهده مردان است. از میان هفت متغیر جمعیت‌شناختی تنها دو متغیر جنسیت و تحصیلات بر سواد مالی (ذهنی و عینی) اثرگذار است.

Financial Literacy, Demographic Characteristics, and Division of Household Financial Responsibilities: A Study of Couples in Khuzestan and Kurdistan

English Abstract: Family financial management involves the systematic and comprehensive oversight of household finances, significantly contributing to the financial well-being. A key aspect of every household is the active involvement of spouses in managing finances, with financial literacy playing a crucial role in this process. This study aims to explore the relationship between financial literacy and the allocation of financial responsibilities within households, with a focus on demographic factors. The research is applied in purpose and employs a descriptive cross-sectional design for data collection. The study population consists of couples residing in Khuzestan and Kurdistan provinces, with 213 couples selected through simple random sampling. To test the research hypotheses, Cohen’s kappa coefficient, binary logistic regression, and dyadic multilevel regression modeling were utilized. The findings indicate that couples participate in various aspects of household financial management, including shopping and home accounting, credit and debt repayment, saving and investing, and insurance. Additionally, while couples show some agreement on the division of financial responsibilities (such as proposing, decision-making, and implementation), this agreement is relatively weak. Dyadic multilevel regression results reveal that men predominantly hold financial decision-making power. Among seven demographic variables examined, only gender and education significantly influence financial literacy, both subjective and objective.