نویسندگان:

چکیده فارسی: هدف: تحمل پریشانی‌، توانایی تجربه و کنار آمدن با حالات روانی پریشان‌کننده است که می­تواند ثمره فرایندهای شناختی و جسمانی فرد باشد که به شکل یک حالت هیجانی به یاد آورده شود و‌ در بیشتر اوقات با گرایش به  انجام یک رفتار جهت تسکین تجربه هیجانی منفی فرد شناخته می­شود. هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی الگوی تحمل پریشانی بر اساس آموزه‌های دین اسلام بود. روش: ایـن پـژوهش بـه روش آمیختـه اکتشـافی انجـام شـده اسـت. در بخـش کیفـی پـژوهش از روش تحلیل محتوا، بـرای شناسـایی مولفه‌های تحمل پریشانی بر اساس آموزه‌های اسلام  اسـتفاده شـد. جامعـه آمـاری در بخش کیفی ، شـامل قرآن کریم و روایات و احادیث معتبر و  قابل استناد بوده است. ‌مضامین منتخب،  بـا اسـتفاده از روش کدگـذاری تجزیـه وتحلیل شـدند. پایـایی کدگـذاری‌هـا بـا اسـتفاده از ضـریب توافـق کاپـا در نـرم‌افـزار spss23 به مقدار 773/0 تأیید شـد و روایـی آن نیـز بـه تأییـد پـنج نفـر از اسـاتید دانشگاه اصفهان رسـید. بخـش کمّـی پـژوهش، بـرای اعتبارسـنجی الگـوی تحمل پریشانی بر اساس آموزه‌های دین اسلام بـه روش همبسـتگی مبتنـی بـر مـدل معـادلات سـاختاری انجـام شـد. جامعـه آمـاری بخـش کمّـی، شـامل دانشجویان زن دانشگاه اصفهان بود که تعداد 366 نفر از آنها  بـه روش نمونـه‌گیری در دسترس‌ به عنوان نمونـه انتخـاب شـدند. ابـزار گـردآوری داده‌هـای کمّـی، پرسـشنامه پژوهشگـرسـاخته بود کـه روایـی آن از طــرف اســاتید صـاحبنظر تأییــد و پایــایی آن نیــز بـه روش آلفــای کرونبــاخ 78/0محاســبه شـد. یافتـه‌هـا: یافتـه‌هـای پـژوهش نشـان دادنـد کـه تحمل پریشانی بر اساس آموزه‌های اسلام  دارای 5 مؤلفـه اصـلی و 15 مؤلفــه فرعــی اســت کــه عبارتنــد از : آرامگری و بازسازی (توکل به خدا، اعتقاد با آزمایشات الهی و امید به زندگی)، ذهن‌آگاهی (بخشش، پرهیز از غفلت ‌و نسیان، مراقبه‌)، خود مدیریتی‌ (صبر‌، مهارت عفو و گذشت‌، استقامت)‌، مدیریت هیجان (تسلیم در برابر خداوند ، فروبردن خشم، توبه) و درگیری در فعالیت‌ها (سفر، صله رحم، ورزش). نتیجه‌گیری: استفاده از آموزه‌های قرآنی‌، می‌تواند جایگزین‌های مناسبی برای افکار پریشانی در افراد باشد. رویکرد درمانی در تفسیر آیات و قـرآن محـور بـودن آموزه‌های  درمانگر، رهاوردی نو در حوزه‌ای  تفسیر و علم روانشناسی بالینی و مشاوره است.

The Design and Validation of a Distress Tolerance Model Based on Islamic Teachings

English Abstract: Objective: Distress tolerance refers to an individual’s ability to endure and cope with psychologically distressing states, which may result from cognitive and physiological processes, and manifest emotionally and frequently prompting behaviors aimed at alleviating negative emotional experiences. The present study develops and validates a distress tolerance model grounded in Islamic teachings. Method: This study employs an exploratory mixed-method approach. The qualitative phase uses content analysis to identify components of distress tolerance drawn from Islamic sources, including the Holy Qur’an and reliable hadith collections. Selected themes were coded and analyzed, with inter-coder reliability confirmed via the Kappa coefficient (κ = 0.773) in SPSS v23, and content validity confirmed by five faculty members of the University of Isfahan. The quantitative phase involves validating the proposed model using correlation-based structural equation modeling (SEM). The sample consisted of 366 female students from the University of Isfahan, selected via convenience sampling. Data collection was conducted using a researcher-designed questionnaire, whose validity was approved by subject matter experts and whose reliability was established using Cronbach’s alpha (α = 0.78). Results: The model of distress tolerance based on Islamic teachings comprises five main components and fifteen subcomponents: (1) Soothing and Reframing (trust in Allah, belief in divine trials, and hopefulness toward life; (2) Mindfulness (forgiveness, avoidance of neglect and forgetfulness, vigilance); (3) Self-Management (patience, skills in forgiveness, perseverance); (4) Emotion Management (submission to Allah’s will, anger suppression, repentance); (5) Engagement in Activities (travel, family bonding (ṣilat al-raḥim), physical exercise) Conclusion: Utilizing the teachings of the Qur’an can serve as an effective alternative to distress-inducing thought patterns in individuals. A therapeutic approach centered on interpreting the verses of the Qur’an and guided by its teachings offers an innovative contribution to the fields of Qur’an exegesis, clinical psychology, and counseling

Keywords: validation , Islamic Teachings , Keywords: Distress tolerance .