چکیده فارسی: هدف پژوهش حاضر، شناسایی موانع تحقق‌پذیری شایستگیهای تربیت اجتماعی دموکراتیک در نظام آموزشی ایران است. رویکرد به‌کار رفته در این پژوهش کیفی و روش آن تحلیل مضمون است. مشارکت‌کنندگان پژوهش، 13 نفر از دکتر- معلمان (معلمان تحصیل‌کرده و باسابقه) آموزش و پرورش استان هرمزگان بودند که همزمان در دانشگاه فرهنگیان نیز فعالیت داشتند. رویکرد نمونه‌گیری، هدفمند و روش نمونه‌گیری صاحب‌نظران کلیدی بوده است. برای گردآوری داده‌ها از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته استفاده شده است. پس از آن با بهره‌گیری از نرم‌افزار MAXQDA موانع تحقق‌پذیری شایستگیها در قالب 7 مضمون فراگیر، 14 مضمون سازمان‌دهنده و 29مضمون پایه تحلیل شدهاند. برای اعتباریابی کیفی، روش همگرایی مصاحبه‌های انجام شده به کار رفته است، یعنی میزان توافق و مطابقت نظرات به‌دست آمده را دو تن از متخصصان مقایسه کرده‌اند. نتایج این پژوهش نشان داد که موانع تحقق‌پذیری شایستگیهای تربیت دموکراتیک عبارت‌اند از: ساختار و قدرت نظام آموزشی، ضعف در توانمندی معلمان، برنامه درسی و سرفصلها، مقاومت یادگیرندگان نسبت به طرح مسائل مذهبی، نامتناسب بودن متون آموزشی، عملکرد ضعیف معلمان در اجرا، عملکرد ضعیف ناشی از ساختار، محدودیت سواد فناورانه و مشکلات فنی و زیرساختها. بنابراین با توجه به نتایج پژوهش مذکور، ضرورت دارد که تصمیم‌گیرندگان، برنامه‌ریزان و دست‌اندرکاران نظام آموزشی به ایجاد و تقویت بسترهای جدید برای تدوین و توسعه آموزش شایستگیهای شهروندی اهتمام ورزند.
Views of Experts on Reasons for the Absence of Democratic Social Values in Iranian Educational System
English Abstract: Assuming that democratic social values are absent from the Iranian educational system, views of 13 assumed experts were sought through semi-structured interviews. The interviewees were from among teachers with doctoral degrees and those with extensive work experience in the province of Hormozgan. Theme analyses of the responses resulted in 7 general, 14 organizing, and 29 basic themes. The validity of themes was assessed through cross examination by two experts. The findings show that the main barriers for the inclusion of social democratic values in Iranian educational system, among others, are: the very structure and power hierarchy of the system, teachers’ incompetency in this regard, the curricula, and inappropriate textbooks. Hence, it is up to the educational planners and decision makers to prepare the grounds for the inclusion of these values in all aspects of the system.
Keywords: competency , democratic social training , education in Iran .