نویسندگان:

¹گروه روانشناسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران.‏

²گروه روانشناسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران

چکیده فارسی: مقدمه: بحران هویت در دوره نوجوانی اتفاق می‌افتد، اما هویت‌یابی در دوران نوجوانی و جوانی محقق می‌شود. بنابراین، هدف پژوهش بررسی مدل کسب هویت جوانان بر اساس نقش شیوه‌های تربیتی والدین و مزاج فرزندان با میانجی‌گری سبک‌های دلبستگی بود. روش: این پژوهش توصیفی- همبستگی بود. جامعه پژوهش دانشجویان دانشگاه‌های آزاد اسلامی و دولتی استان آذربایجان غربی در سال تحصیلی 1402-1401 بودند که از میان آنها 400 دانشجو با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. داده‌ها با پرسشنامه‌های تجدیدنظرشده سبک هویت (بنیون و آدامز، 1986)، شیوه‌های تربیتی والدین (زینالی و همکاران، 1390)، مزاج فرزندان (الیس و راثبارت، 2001) و سبک‌های دلبستگی (ون آدنهوون و همکاران، 2003) گردآوری و با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که شیوه‌های تربیتی ناکارآمد و مزاج فرزندان بر دلبستگی ناایمن، شیوه‌های تربیتی کارآمد و مزاج فرزندان بر دلبستگی ایمن و دلبستگی‌های ایمن و ناایمن بر کسب هویت اثر معنی‌دار مستقیم داشت (05/0P<)، اما شیوه‌های تربیتی کارآمد بر دلبستگی ناایمن، شیوه‌های تربیتی ناکارآمد بر دلبستگی ایمن و شیوه‌های تربیتی کارآمد و ناکارآمد و مزاج فرزندان بر کسب هویت اثر معنی‌داری نداشت (05/0P>). همچنین، شیوه‌های تربیتی کارآمد و مزاج فرزندان با میانجی‌گری دلبستگی ایمن بر کسب هویت و شیوه‌های تربیتی ناکارآمد با میانجی‌گری دلبستگی ناایمن بر کسب هویت اثر معنی‌دار غیرمستقیم داشت (05/0P<)، اما شیوه‌های تربیتی ناکارآمد با میانجی‌گری دلبستگی ایمن بر کسب هویت و شیوه‌های تربیتی کارآمد و مزاج فرزندان با میانجی‌گری دلبستگی ناایمن بر کسب هویت اثر معنی‌داری نداشت (05/0P>). نتیجه‌گیری: بر اساس این نتایج، توجه نقش به شیوه‌های تربیتی والدین، مزاج فرزندان و سبک‌های دلبستگی در شکل‌گیری کسب هویت ضروری است.

Model of Acquiring Identity among Youth of West Azerbaijan Province: The Role of Parenting Styles and Children's Temperament with Mediated of Attachment Styles

English Abstract: Introduction: Identity development represents a crucial developmental task that begins in adolescence but continues into young adulthood. This study investigates how parenting styles and children's temperament influence identity formation among young adults, with particular attention to the mediating role of attachment styles. Method:This correlational study employed structural equation modeling to examine relationships between key variables. Participants included 400 university students from both public and private institutions in West Azerbaijan province, selected through multi-stage cluster sampling during the 2022-2023 academic year. Data collection utilized standardized measures: the Revised Identity Style Inventory (Bennion & Adams, 1986), Parenting Styles Questionnaire (Zeinali et al., 2011), Children's Temperament Scale (Ellis & Rothbart, 2001), and Attachment Styles Questionnaire (Van Aken et al., 2003). Results:The findings demonstrated significant relationships between all study variables. Ineffective parenting (p < 0.01) and children's temperament ( p < 0.05) predicted insecure attachment, while effective parenting (p < 0.01) and temperament (p < 0.01) promoted secure attachment. Both attachment styles significantly influenced identity formation (secure: p < 0.01; insecure:  p < 0.05). Mediation analysis revealed that effective parenting (p < 0.01) and temperament (p < 0.05) indirectly supported identity formation through secure attachment, while ineffective parenting (p < 0.01) hindered it via insecure attachment. Non-significant pathways included direct effects of parenting/temperament on identity formation (all p > 0.05) and some mediated relationships (all p > 0.05). Conclusion:These results highlight the complex interplay between parenting practices, temperamental characteristics, and attachment security in shaping identity outcomes. The findings suggest that interventions improving parenting skills and fostering secure attachments may facilitate healthier identity formation processes among youth.