نویسندگان:
گیتا علی پور1 ، عباس ابوالقاسمی2 ، بهمن اکبری3 .1گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.
2استاد، گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان،رشت، ایران.
3دانشیار گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد واحد رشت، رشت، ایران
چکیده فارسی: پژوهش حاضر با هدف الگویابی ساختاری خودکارآمدی وزن براساس نگرانی از تصویر بدن و پریشانی روانشناختی با میانجی‌گری باور هسته‌ای خوردن در زنان مبتلا به چاقی انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعۀ آماری شامل تمامی زنان 40-20 سال دارای 25 BMI≥ بود که در سال 1400 به مراکز درمان تغذیۀ شهر قزوین مراجعه کرده بودند و در گروه‌های درمانی حضور داشتند. نمونۀ پژوهش 429 زن مبتلا به اضافه‌وزن و چاق بودند که به روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامۀ باورهای هسته‌ای خوردن (ECBQ)، پرسشنامۀ نگرانی از تصویر بدن (BICQ)، پرسشنامۀ پریشانی روانشناختی (DASS-21) و پرسشنامۀ خودکارآمدی وزن (WSEQ) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و فن معادلات ساختاری و با نرم‌افزارهای SPSS و AMOS-24 تحلیل شدند. نتایج نشان داد مدل فرضی اولیه به‌خوبی با داده‌های مشاهده‌شده مطابقت دارد. یافته‌های این مدل نیز مشخص کرد اثر مستقیم پریشانی روانشناختی، نگرانی از تصویر بدنی و باور هسته‌ای خوردن بر خودکارآمدی وزن معنادار است (01/0P<). همچنین اثر غیرمستقیم پریشانی روانشناختی و نگرانی از تصویر بدنی با میانجی‌گری باور هسته‌ای خوردن معنادار بود (05/0P<)؛ بنابراین، مدل پیشنهادی برازش مطلوبی داشت. با توجه به نتایج پژوهش درخصوص معناداری نقش میانجی باورهای هسته‌ای خوردن و تأثیر بر نگرانی از تصویر بدن و پریشانی روانشناختی، پیشنهاد می‌شود تا در مراکز درمان چاقی و روانشناختی راهبردها و سازوکارهای کارآمد شناختی کنترل فکر، مدیریت هیجان و اصلاح سبک زندگی به زنان دارای شاخص تودۀ بدنی 25 ≥BMI آموزش داده شود.
Evaluation of the Weight Self-Efficacy Model Based on Body Image Concern and Psychological Distress with the Mediation of the Core Belief of Eating in Overweight Women
English Abstract: The present study was conducted with the aim of structural modeling of weight self-efficacy based on body image concern and psychological distress with the mediation of the core belief of eating in obese women. Descriptive and correlational research methodologies were implemented. The statistical population included all women aged 20-40 with a BMI of 25 or higher who were referred to nutrition treatment centers in Qazvin city in 2022 and participated in treatment groups. The research sample consisted of 429 overweight and obese women who were selected using the available sampling method. The Eating Core Beliefs Questionnaire (ECBQ), Body Image Concern Questionnaire (BICQ), Psychological Distress Questionnaire (DASS), and Weight Self-Efficacy Questionnaire (WSEQ) were employed to gather data. The data were analyzed using Pearson’s correlation coefficient tests and structural equation techniques in the SPSS and AMOS24 software. The results indicated that the initial hypothetical model was well-suited to the observed data. The results of this model indicate that the direct impact of psychological distress, concern about body image, and the fundamental belief of eating with weight self-efficacy were significant. Additionally, the indirect effects of psychological distress and concern regarding body image on the mediation of consuming core beliefs were significant (P<0.05). Therefore, the proposed model demonstrated a high level of fitness. According to the results of the research regarding the significance of the mediating role of the core beliefs of eating and the effect on body image concern and psychological distress, it is suggested that effective cognitive strategies and mechanisms of thought control and emotion management be used in obesity and psychological treatment centers. And women with a body mass index (BMI) of 25 or higher should be instructed on lifestyle modification.