نویسندگان:

¹گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران.

²استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران.

چکیده فارسی: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان فراتشخیصی یکپارچه‌نگر بر همجوشی شناختی و رفتارهای خودمراقبتی دانش‌آموزان مبتلا به دیابت نوع 1 به روش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه انجام گرفت. دورۀ پیگیری دو ماه بود. جامعۀ آماری مورد مطالعه دانش‌آموزان مقطع متوسطۀ اول و دوم مبتلا به دیابت نوع 1 شهر شیراز در سال تحصیلی 1401-1400 بودند. در این پژوهش 36 دانش‌آموز (20 پسر و 16 دختر) مبتلا به دیابت نوع 1 به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. گروه آزمایش در 10 جلسه در مدت دو ماه و نیم درمان فراتشخیصی یکپارچه‌نگر دریافت کردند. پرسشنامه‌های مورد استفاده شامل پرسشنامۀ همجوشی شناختی (CFQ) و پرسشنامۀ خودمراقبتی (SCQ) بود. داده‌ها با نرم‌افزار آماری SPSS-23 به روش تحلیل واریانس آمیخته تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد درمان فراتشخیصی یکپارچه‌نگر بر همجوشی شناختی (0001>P؛ 0/54=Eta؛ 41/34=F) و رفتارهای خودمراقبتی (0001>P؛ 0/58=Eta؛ 48/66=F) دانش‌آموزان مبتلا به دیابت نوع 1 تأثیر معنی‌داری دارد. براساس نتایج تحقیق می‌توان نتیجه گرفت درمان فراتشخیصی یکپارچه‌نگر با استفاده از شناختن هیجان‌ها، آموزش آگاهی هیجانی، بازارزیابی شناختی، شناسایی الگوهای اجتناب از هیجان و مطالعۀ رفتارهای ناشی از هیجان می‌تواند به‌عنوان درمانی مؤثر برای کاهش همجوشی شناختی و بهبود رفتارهای خودمراقبتی دانش‌آموزان مبتلا به دیابت نوع 1 مورد استفاده قرار گیرد.

Efficacy of Unified Transdiagnostic Treatment on the Cognitive Fusion and Self-Care Behaviors of Students with Type-1 Diabetes

English Abstract: The objective of the current study was to investigate the efficacy of unified trans-diagnostic treatment on the cognitive fusion and self-care behaviors of students with type-1 diabetes. It was a quasi-experimental study with pretest, posttest, with control group design. The follow-up period was also conducted within a two-month timeframe. The statistical population of the present study consisted of first- and second-grade high school pupils in the town of Shiraz in academic year 2021-2022 who had type-1 diabetes. Through purposive sampling, thirty-six students (20 males, 16 females) diagnosed with type 1 diabetes were randomly assigned to experimental and control groups. Over the course of two and a half months, the experimental group was administered ten sessions of unified trans-diagnostic treatment. The applied questionnaires included Cognitive Fusion Questionnaire (CFQ) and Self-Care Questionnaire (SCQ). The collected data were analyzed through mixed ANOVA via SPSS23 software. The results showed that unified trans-diagnostic treatment has significant effect on the cognitive fusion (F=41.34; Eta=0.54; P<0001) and self-care behaviors (F=48.66; Eta=0.58; P<0001) of the students with type-1 diabetes. Based on the results of the current study, it can be inferred that unified trans-diagnostic treatment is a highly effective method for reducing cognitive fusion and enhancing self-care behaviors in students with type-1 diabetes. This is achieved by implementing techniques such as knowing emotions, cognitive reevaluation training, identifying emotion avoidance models and investigating behaviors coming from emotion.