نویسندگان:

¹دانشیار گروه کلام و فلسفه دین، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران.

چکیده فارسی: کاهش جمعیت و فرزند آوری، ازجمله مسائل حائز اهمیت کشور محسوب می‌شود، لیکن در اغلب مطالعات  مشکلات اقتصادی به‌عنوان اصلی‌ترین عامل محسوب می‌شود و سایر عوامل مؤثر مورد غفلت قرار می­گیرد. از سوی دیگر، مقوله پیری جمعیت در سال­های آتی و پیامدهای ناگوار آن، ضرورت سیاست‌گذاری هدفمند و دقیق در خصوص فرزند آوری را مضاعف می­سازد. این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر فرزند آوری با رویکرد ترکیبی انجام شده است. در بخش کیفی، با بهره­گیری از روش دلفی و مصاحبه با 12 نفر از  خبرگان حوزه جمعیت و فرزند آوری، داده­های پژوهش در چند مرحله تحلیل شده است. در گام نخست، عوامل مؤثر بر فرزند آوری با استفاده از مرور تحقیقات پیشین و مصاحبه با خبرگان استخراج شد. در گام دوم 43 عامل استخراج‌شده با توزیع پرسش‌نامه‌ بین خبرگان و روش دلفی فازی غربال شدند که 10 عامل، دارای عدد دیفازی بالاتر از 7/0 بودند و برای اولویت‌بندی نهایی انتخاب شدند. جهت اولویت‌بندی عوامل بر اساس روش مارکوس، عوامل پیگیری سیاست برابری جنسیتی در تمامی رشته‌ها، سبک زندگی مدرن، میزان سازگاری و انسجام، وضعیت مسکن و اشتغال زنان جوان به ترتیب بیشترین اولویت را داشتند. پیشنهادهای پژوهش بر اساس عوامل اولویت‌دار و مصاحبه با گروه‌های خبرگانی به دست آمده است که شامل تنقیح قوانین موجود کشور و نهادهای آموزشی در جهت افزایش‌ فرزند آوری، ترویج سبک زندگی اسلامی-ایرانی و حمایت از تولیدات فرهنگی در مدارس و دانشگاه‌ها و نیز اختصاص زمین و مسکن ارزان‌قیمت به خانواده‌های جوان و فرزندآور است.

Identifying and Prioritizing the Affecting Factors on Childbearing in Iran

English Abstract: The purpose of this research is to identify and prioritize factors affecting childbearing in the country. The current research is applied in terms of orientation and quantitative in nature from the point of view of methodology. In this research, two quantitative methods, fuzzy Delphi and Marcos, have been used for data analysis. The theoretical population of the research is childbearing experts and the sampling method is judgmental. The sample size in this study was 12 people and 10 people responded. In order to collect research data, interview tools and questionnaires of expert assessment and priority assessment have been used. This research has been done in several stages. In the first step, factors affecting childbearing were extracted using literature review and interviews with experts. In the second step, 43 extracted factors were screened by distributing expert questionnaires and fuzzy Delphi method. 10 factors had a defuzzy number higher than 0.7 and were selected for final prioritization. According to Marcos's output, the factors of pursuing gender equality policy in all fields, modern lifestyle, degree of compatibility and cohesion, housing situation and employment of young women were the highest priority respectively. Research proposals were developed based on priority factors and interviews with focus groups. Some of the suggestions include revising the existing laws of the country and educational institutions in order to increase childbearing, promoting the Islamic-Iranian lifestyle and supporting cultural productions in schools and universities, as well as allocating land and cheap housing to young and childbearing families.