نویسندگان:
محدثه خطاط1 ، مرضیه دهقانی2 ، رضوان حکیم زاده3 ، کیوان صالحی4 ، مرضیه عالی5 .1دانشجو دکتری برنامه درسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2دانشیار، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3استاد تمام برنامه ریزی درسی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
4دانشیار، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
5استادیار، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده فارسی: پژوهش حاضر به تحلیل مفهوم صدای دانش‌آموز از منظر دیدگاه‌های مختلف فلسفه تربیت می‌پردازد و در پی آن است که موضع‌گیری آنها را با مفروضه‌های مفهوم صدای دانش‌آموز سنجیده و دیدگاهی منطبق با مفروضه‌های صدای دانش‌آموز انتخاب نماید. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش نقد فلسفی انجام شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که هر یک از رویکردهای فلسفی (اگزیستانسیالیسم، پراگماتیسم، کنش ارتباطی هابرماس، پداگوژی انتقادی، پست‌مدرنیسم و کنش متقابل نمادین، عاملیت) به جنبه‌ای از مفهوم صدای دانش‌آموز بیشتر توجه دارند و آن را به‌عنوان ابزاری برای تقویت استقلال، قدرت و مشارکت آنها در محیط آموزشی تفسیر می‌کنند. بررسی این دیدگاه‌ها نشان می‌دهد که موضع‌گیری هر یک با مفروضه‌های صدای دانش‌آموز چگونه بوده و چطور می‌توانند به ارتقاء نقش صدای دانش‌آموز در برنامه‌های درسی کمک کنند. تحلیل مقایسه‌ای نشان داد که نظریه عاملیت به دلیل تأکید بر نقش فعال و تعاملی دانش‌آموز، توجه به بافت فرهنگی- اجتماعی، پویایی قدرت و اصالت فردی در بهبود یادگیری، بیشترین همخوانی با مفروضه‌های صدای دانش‌آموز را داراست. این نظریه بر توانمندسازی دانش‌آموزان، مشارکت دموکراتیک و ایجاد فرصت‌هایی برای بیان نظرات و اثرگذاری آنها در فرآیند آموزشی تمرکز می‌کند.
Analyzing the stance of philosophical views on the concept of student voice in the curriculum and extracting its educational implications
English Abstract: The present study analyzes the concept of student voice from the perspective of different perspectives of educational philosophy and seeks to weigh their positions with the assumptions of the concept of student voice and select a perspective consistent with the assumptions of the student voice. This research was conducted with a qualitative approach and the method of philosophical criticism. The findings show that each of the philosophical approaches (existentialism, pragmatism, Habermas' communicative action, critical pedagogy, postmodernism and symbolic interaction, agency) pays more attention to an aspect of the concept of student voice and interprets it as a tool for strengthening their independence, power and participation in the educational environment. An examination of these perspectives shows how each of them positions itself with the assumptions of the student voice and how they can help promote the role of the student voice in curricula. Comparative analysis showed that agency theory is most consistent with the assumptions of student voice due to its emphasis on the active and interactive role of the student, attention to the socio-cultural context, power dynamics, and individual authenticity in improving learning. This theory focuses on student empowerment, democratic participation, and creating opportunities for students to express their opinions and influence the educational process.