نویسندگان:

حجت صفارحیدری¹ .

¹دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران. بابلسر، ایران.

چکیده فارسی: هدف اصلی این مقاله بررسی تعارضات میان روایت­های تأثیرگذار بر آموزش عالی ایران است که در چند دهه اخیر، سیاست­های فرهنگی را تحت تأثیر قرار داده است. سیاست­های فرهنگی در دانشگاه­های ایران دست­کم تحت تأثیر سه نوع روایت استعلایی-دینی، ایدئولوژیک و بازاری بوده است. تلاش برای تلفیق این روایت­های سه­گانه، به‌خوبی در دو سند «تحول راهبردی علم و فناوری» و سند «دانشگاه اسلامی» آشکار است. بااین‌حال این روایت­ها با یکدیگر تعارض ساختاری دارند. در این پژوهش برای نشان دادن این تعارض­ها از روش ترکیبی با تأکید بر دیدگاه تلینگز درباره تلفیق نظریه­ها استفاده شد. منابع تحقیق شامل همه منابع دست‌اول و دومی بوده که در دسترس پژوهشگر بوده است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که مبانی روایت­های مذکور با یکدیگر متفاوت است. در اسناد آموزش عالی، این تفاوت­ها نادیده گرفته‌شده و درنتیجه تلاش برای تلفیق روایت­ها به وضعیت تعارض­آمیزی منجر شده است. سردرگمی در انجام مأموریت‌های فرهنگی و نیز از بین رفتن استقلال دانشگاه­ها و وابستگی آن به نیروهای بیرونی، ازجمله پیامدهای ناخواسته تأثیر این روایت­های ناسازگار بر سیاست­های فرهنگی دانشگاه­ها بوده است.

کلمات کلیدی: فرهنگ ، ایدئولوژی ، دانشگاه ، آموزش عالی ، تلفیق ، التقاط .

A Critical Reflection on the Influencing Cultural Narratives in Iran’s Higher Education: Eclecticism or Integration

English Abstract: The primary goal of this paper is to examine the contradictions of narratives in Iran’s higher education which have underlain the cultural policies during the last decades. Cultural policies in Iran’s universities have influenced at least three powerful narratives: religious-transcendental, market-dependent, and ideological. The presence and effort to integrate the triple narratives are presently reflected in two strategic documents of transformation in science and technology and Islamic university’s document. Nevertheless, these narratives are structurally antithetical to each other. By emphasising Tellings’ theory of integrating theories, an integrative method has been conducted to demonstrate such a contradiction. The statistical society of this research includes all first and second-handed sources which were available for the author. The results reveal that the foundations of the mentioned narratives are in opposition. These differences have been neglected in higher education’s documents; accordingly, all efforts to integrate the three narratives have led to a paradoxical condition. Confusions in fulfilling cultural responsibilities and the destruction of universities’ autonomy and their dependence on external forces, to name but a few, are among some unintentional consequences of the influence of these paradoxical narratives on universities’ cultural policies.