نویسندگان:

¹دانشگاه قم

چکیده فارسی: هدف اصلی این پژوهش، شناخت روش تحلیل مفهومی از دیدگاه ریچارد پیترز، دلالت­های آن در تعیین هدفهای تربیتی و همچنین نقد آن در دیدگاههای مختلف فلسفی و تربیتی است. روش پژوهش استنتاجی-نقدی است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد روش تحلیل مفهوم، اگرچه تاریخی طولانی دارد، نخست در اندیشه­های ویتگنشتاین متأخر مورد توجه قرار گرفته است و فیلسوفان آکسفورد، آن را بسط داده­اند. ریچارد پیترز از این روش در تحلیل مفاهیم اساسی تعلیم و تربیت مانند تعریف مفاهیم، تقسیم تعریف­ها به ضعیف و قوی و تعیین شرط­های لازم و کافی در تحلیل مفاهیم استفاده کرد. همچنین او در تعیین هدف­های تربیتی  بر تعالی نگری، تعیین معیارهای اساسی و  تحلیل دقیق مفهوم هدف تأکید داشت. با گذشت نزدیک به نیم قرن از فعالیت­های پیترز، روش تحلیل مفهومی او در تصورات ذهنی، تعریف مفاهیم، نحوه بیان هدف­های تربیتی و گسترش مؤلفه­های این روش قابل نقد است.  همچنین در حال حاضر تعالی­نگری پیترز در تعیین هدف­های تربیتی از دیدگاههای کلاسیک تعلیم و تربیت به حساب می­آید، چرا که در اندیشه­های پساتحلیلی بیشتر به برساخت­گرایی اجتماعی، تعیین هدف­های منعطف و گوناگونی فرهنگ­ها توجه می­شود.

Conceptual Analysis in Determination of Educational Aims in Richard Peters’ Views: Explanation and Criticism

English Abstract: The primary purpose of this research is the recognition of conceptual analysis in Peters` views, its resulting inference for determination of educational aims and its criticism on the base of other philosophical and educational views. The method of research is an inferential-critical one. The conclusion shows that although the conceptual analysis has a long history, Late Wittgenstein pays attention to it, and Oxford Philosophers developed it. Peters employed this method in the analysis of educational concepts, in the definition of concepts, in dividing definitions into rich and week ones, and determination of necessary and sufficient conditions for the conceptual analysis. He also emphasizes on transcendentally in educational aims, on especial standards and precise analysis of aim in a conceptual analysis of educational aims. After near a half-century, the Peters’ views are reviewable in mental conceptions, the definition of concepts, and the development of elements in the conceptual analysis method and determination of educational aims. Nowadays, Peter’s transcendentally in educational aim is understood as a classical thought, because in post-analytical thought, the emphasis in the determination of educational aims is on social constructivism, flexible aims and variety of cultures.