نویسندگان:

پروین بازقندی¹ ، سعید ضرغامی² ، یحیی قائدی³ ، علیرضا محمودنیا⁴ ، خسرو باقری نوع پرست⁵ .

¹دانش آموخته دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی، ایران

²تهران

³دانشیار فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه خوارزمی

⁴خوارزمی

⁵استاد فلسفه تعلیم‌وتربیت دانشگاه تهران، ایران

چکیده فارسی: هدف این پژوهش، تبیین نقش ابعاد مختلف ماهیت علم در آموزش علوم است. لذا، همسو با نظریه پیچیدگی و با بهره گیری از نگرشی کل نگرانه، چنین استدلال شد که طرح پرسش‌های فلسفی در قلمروهای تاریخ، جامعه شناسی و روان شناسی علم نیز به فلسفه علم در روشنگری ماهیت علم کمک می‌کند. بر اساس یافته ها بازنگری در بینش استقرایی و توجه به جنبه سازه گرایانه علم در کنار ماهیت واقع گرایانه آن در تدریس علوم ضروری است. اندیشیدن در تاریخ علم نیز فهم علم در بستر تاریخ را ایجاب می‌کند. اشاره جامعه شناسی علم نیز روشنگری نقش دانشمندان در توسعه اجتماعی و تعامل با دیگر عاملان اجتماعی چون فیلسوفان و هنرمندان است. قلمرو روان شناسی علم نیز روشن می‌کند که آزاد گذاشتن دانش آموزان در اندیشیدن در حوزه علم بر مبنای تمایلات زیبایی شناسانه و متافیزیکی و ورای باور همگانی زمینه بروز ایده‌های نو در فراگیر است. بنابراین، پرورش نگرش کل نگرانه فراگیران در علم آموزی اهمیت دارد.

کلمات کلیدی: ماهیت علم ، نظریه پیچیدگی ، تدریس علوم .

Some References for Teaching Science Based on a Holistic Explanation of the Nature of Science

English Abstract: The aim of present study is providing an explanation of the roles that different aspects of the science nature play in teaching science. Through a holistic attitude according to complexity theory, it is argued that raising philosophical questions in history, sociology, and psychology helps in clarifying the nature of science. According to the findings, there is a need for a revision in the inductive insights and a focus on the constructivist dimension in teaching. Thinking about the history of science would facilitate understanding science in the context of history. The sociological implication of the science indicates to the significance share of scientists in social development,and the interaction between scientists and other social agents such as philosophers and artists. Philosophizing in the field of psychology reveals that encouraging the students to think about science freely and based on the aesthetic and metaphysical inclinations could provide the chances for the development of new ideas in the learners. Finally, developing a holistic view in the learners is important.