چکیده فارسی: در پژوهش حاضر، مؤلفة مفهوم خود و رابطظ آن با ساختار خانواده و شیوه‌های فرزندپروری مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد 163 دانش‌آموز نوجوان با میانگین سنی 16 سال و به تفکیک جنسیت از میان مدارس متوسطة شهر تبریز انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس مفهوم خود تنسی متشکل از 84 ماده و مقیاس 77 ماده‌ای عملکرد تربیتی والدین استفاده شد. نتایج بیان‌گر تفاوت‌های جنسی معنی‌داری در مفهوم خود نبود. دختران در مقایسه با پسران محبت والدینی را بیشتر ارزیابی کردند، ولی در نگرش به بُعد کنترل والدینی تفاوت‌های جنسی معنی‌داری مشاهده نشد. چهار شیوة تربیتی (مقتدر، آزادگذارنده، قدرت‌طلب و مسامحه‌کار) در رابطه با مفهوم خود مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیلANOVA گویای آن بود که نقش اقتدار والدینی در ایجاد مفهوم خود بالا در مقایسه با سه شیوة دیگر به مراتب بیشتر بود. همچنین، مفهوم خود، جز در رابطه با تحصیلات مادر، تحت تأثیر ساختار فیزیکی خانواده قرار نگرفت.
The Relations among Self-Concept, Family Structure
English Abstract: Self-concept component and its relationship with family structure and perceived parental rearing practices was examined in a sample of 163 adolescents ( 87 girls and 76 boys, aged 16 years old) selected randomly from high schools in Tabriz. The subjects completed Tennessee self-concept scale with 84 items and a 77-item inventory measuring parental rearing practices. Results revealed no significant gender differences in general self-concept. The female subjects evaluated parental love higher than the male ones. However, findings didn’t show any significant gender differences in the perceived parental control. Four practices of parental rearing (authoritative, authoritarian, neglectful, and permissiveness) were studied in relation to self-concept. According to the results of ANOVA analysis, high self-concept was found to be associated more with parental authoritative style than the three other rearing practices. Furthermore, except for mother education, there was no significant relationship between self-concept and the family physical structure.