نویسندگان:

سارا طراویان¹ ، فریبرز نیکدل² ، علی تقوایی‌نیا³ .

¹University of Yasouj, Yasouj, Iran

²University of Yasouj, Yasouj, Iran

³University of Yasouj, Yasouj, Iran

چکیده فارسی: گرایش به انتقام به معنای تمایل به‌تلافی کردن آسیب یا بی‌عدالتی تجربه‌شده‌است. این تمایل می‌تواند از احساس‌های قوی مانند خشم و رنجش ناشی شود. پیامدهای گرایش به انتقام شامل ایجاد چرخه‌ای از خشونت و کینه‌توزی است که می‌تواند روابط فردی و اجتماعی را تخریب کند و به افزایش تنش‌ها و درگیری‌ها منجر شود. همچنین، تمرکز بر انتقام می‌تواند مانع از بهبود و بازسازی روابط و ایجاد صلح و آرامش در جامعه شود؛ هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه­ای همدلی در رابطه بین مهارگری تلاشگر با گرایش به انتقام در نوجوانان شهر شیراز بود. روش پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم بود که از این جامعه، نمونه­ای به حجم 567 نفر به روش تصادفی خوشه­ای انتخاب و پرسش‌نامه­های مهارگری تلاشگر (الیس و رتبارت، 2001)، همدلی تورنتو (اسپرنگ و همکاران، 2009) و گرایش به انتقام (فلورس-کاماچو و همکاران، 2022) در میان آنان توزیع گردید. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از تحلیل مسیر و با کمک نرم افزارهای SPSS-24 و AMOS-24 انجام گرفت. یافته­ها نشان داد الگوی پیشنهادی از برازش خوبی با داده­ها برخوردار است. همچنین نتایج نشان داد اثر مسیر مهارگری تلاشگر به همدلی و همدلی، به گرایش به انتقام معنادار بود. اما اثر مسیر مهارگری تلاشگر به گرایش به انتقام معنادار نبود. دیگر یافته پژوهش نشان داد همدلی در رابطه بین مهارگری تلاشگر و گرایش به انتقام نقش واسطه‌­ای کامل دارد؛ بنابراین، افزایش سطح همدلی با کاهش احتمال انتقام­جویی همراه بود. این نتایج بر اهمیت پرورش مهارت‌های همدلی در کنار سایر مهارت‌های اجتماعی مانند مهارگری تلاشگر تأکید می‌نماید. پرورش همدلی می‌تواند به بهبود روابط بین‌فردی، کاهش بروز رفتارهای آسیب­زا و ارتقای سلامت روان جامعه کمک شایانی کند.

کلمات کلیدی: گرایش به انتقام؛ مهارگری تلاشگر؛ نوجوان؛ همدلی .

The Relationship between Effortful Control and Vengeful Tendency in Adolescents: The Mediating role of Empathy

English Abstract: The vengeful tendency refers to the inclination to retaliate against perceived harm or injustice. This inclination can stem from strong emotions such as anger and resentment. The consequences of a vengeful tendency include creating a cycle of violence and animosity that can damage personal and social relationships, leading to increased tensions and conflicts. Additionally, focusing on revenge can hinder the healing and rebuilding of relationships and the establishment of peace and harmony in society. The purpose of this research was to investigate the mediating role of empathy in the relationship between effortful control and vengeful tendency in adolescents in Shiraz. The research method was descriptive, utilizing structural equation modeling. The statistical population included all high school students. From this population, a sample of 567 individuals was selected using a cluster random sampling method. The Effortful Control Scale (Ellis & Rothbart, 2001), the Toronto Empathy Questionnaire (Spreng et al., 2009), and the Vengeful Tendency Scale (Flores-Camacho et al., 2022) were distributed among the participants. The proposed model was evaluated using path analysis with the help of SPSS-24 and AMOS-24 software. The findings revealed that the proposed model had a good fit with the data. Results indicated that the path effect of effortful control on empathy and empathy on vengeful tendency was significant. However, the path effect of effortful control on vengeful tendency was not significant. Another finding of the research showed that empathy has a mediating role in the relationship between effortful control and vengeful tendency. Therefore, increasing empathy levels is associated with a decrease in the likelihood of revenge-seeking behavior. These results emphasize the importance of cultivating empathy skills alongside other social skills such as effortful control. Fostering empathy can significantly contribute to improving interpersonal relationships, reducing harmful behaviors, and promoting mental health in society.

Keywords: adolescents , empathy , Effortful control , Vengeful tendency .