نویسندگان:

پریسا شریفی¹ ، مائده امین الرعایا² ، مجتبی دهقان³ .

¹Department of Psychology, Faculty of Letters and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran.

²Department of Health Psychology, School of Behavioral Sciences and Mental Health (Tehran Institute of Psychiatry), Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

³Department of Health Psychology, School of Behavioral Sciences and Mental Health (Tehran Institute of Psychiatry), Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

چکیده فارسی: اهداف برای مدیریت بیماری اسکلروز چندگانه (ام‌اس)، علاوه‌بر پرداختن به علائم جسمانی، ضروری است که بالینگرها به کیفیت زندگی بیماران توجه کنند. ازاین‌رو، هدف این مطالعه بررسی پیشایندهای کیفیت زندگی افراد دارای ام‌اس، به‌ویژه آزمون نقش تعدیل‌گر هویت بیماری در رابطه بین خودکارآمدی درد و کیفیت زندگی بود.  مواد و روش ها پژوهش مقطعی حاضر از طرح همبستگی استفاده کرد. جامعه پژوهش افراد مبتلا به ام‌اس از بیمارستان‌های سینا و آسیا در تهران در بازه آبان سال 1402 تا خرداد سال 1403 بودند. این پژوهش شامل 166 شرکت‌کننده بود. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه کیفیت زندگی (WHOQoL-BREF)، پرسش‌نامه خودکارآمدی درد (PSEQ) و پرسش‌نامه هویت بیماری (IIQ) گردآوری شد. تحلیل داده شامل ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون سلسله مراتبی (با و بدون کنترل اثر سن)، تی مستقل و آنوای یک‌راهه بود. یافته ها نتایج، همبستگی مثبتی را بین خودکارآمدی درد و هویت غنی‌شدگی با کیفیت زندگی نشان داد، اما هویت غرق‌شدگی همبستگی منفی با آن داشت. حتی پس از کنترل سن، این سه متغیر کیفیت زندگی را به‌طور معنی‌داری پیش‌‌بینی کردند. هویت غرق‏شدگی رابطه خودکارآمدی درد با کیفیت زندگی را تعدیل کرد. به‌علاوه، هیچ تفاوت معنی‌داری در کیفیت زندگی سطوح مختلف متغیرهای تحصیلات، وضعیت تأهل، نوع بیماری و مدت بیماری مشاهده نشد. نتیجه گیری باورهای خودکارآمدی درد و همچنین هویت‌های غرق‌شدگی و غنی‌شدگی نقش مهمی در کیفیت زندگی افراد مبتلا به ام‌اس بازی می‌کنند. وقتی که مداخلاتی با هدف بهبود کیفیت زندگی افراد دارای ام‌اس طراحی می‌شود لازم است این عوامل مدنظر قرار گیرند. 

کلمات کلیدی: کیفیت زندگی ، خودکارآمدی درد ، Multiple Sclerosis ، اسکلروز چندگانه ، هویت بیماری .

The Moderating Role of Illness Identity in the Relationship between Pain Self-Efficacy and Quality of Life in Patients with Multiple Sclerosis

English Abstract: Objectives In managing multiple sclerosis (MS), attention to patients’ quality of life (QoL), in addition to physical symptoms, is crucial for clinicians. This study aimed to investigate the antecedents of QoL in individuals with MS by examining the moderating role of illness identity in the relationship between pain self-efficacy (PSE) and QoL. Methods This is a correlational study with a cross-sectional design. The study population consists of all people with MS referred to Sina and Asia hospitals in Tehran, Iran, from November 2023 to June 2024, of whom 166 patients participated in the study. Data were collected using the World Health Organization Quality of Life- Brief Version, Pain Self-Efficacy Questionnaire, and Illness Identity Questionnaire. Data analysis was done by using Pearson’s correlation test, hierarchical regression analysis, independent t-test, and one-way ANOVA. Results The results showed the positive and significant correlation of PSE (r=0.50, P=0.001) and the identity type “enrichment”  (r=0.17, P=0.027)  with QoL, while the identity type “engulfment” had a negative and significant correlation with QoL (r=-0.27, P=0.001). After adjusting for age, three variables of pain self-efficacy (β=0.26, P<0.01), enrichment (β=0.46, P<0.001), and engagement (β=-0.47, P<0.001) also significantly predicted the QoL.Only the “engulfment” identity type moderated the relationship between PSE and QoL (P<0.001). No significant differences were found in QoL based on educational level, marital status, MS type, or disease duration. Conclusion The PSE and the illness identity types of engulfment and enrichment play a significant role in predicting the QoL of patients with MS. The illness identity type “engulfment” can moderate the relationship between PSE and QoL in these patients. These factors should be considered in designing interventions for MS patients to improve their QoL.

Keywords: quality of life , Illness identity , Pain Self-Efficacy .