نویسندگان:

سجاد بشرپور¹ ، عارفه محمدنژاد² ، متینه عبادی³ .

¹Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

²Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

³Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

چکیده فارسی: اهداف سرطان پستان یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در بین زنان می‌باشد که تشخیص و درمان به‌موقع آن می‌تواند مرگ‌ومیر آن را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد. ازاین‌رو هدف این پژوهش بررسی رابطه غربالگری‌های سرطان پستان باسواد سرطان و اضطراب سلامت؛ نقش میانجی تاب‌آوری روانشناختی بود. مواد و روش ها روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه‌ آماری آن کلیه زنان بالای 40 سال مراجعه‌کننده به مراکز ماموگرافی شهر رشت در سال 1401 بود که 300 نفر با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع‏آوری داده‏ها از پرسش‌نامه غربالگری سرطان، پرسش‌نامه اضطراب سلامت، مقیاس آگاهی سرطان پستان و مقیاس تاب‌‌آوری استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از روش تحلیل مسیر به‌وسیله نرم‌افزارهای SPSS و Amos 1 به‌ترتیب با نسخه 23 و 18 تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته ها یافته‌ها نشان داد سواد سلامت (β=-0/11)، اضطراب سلامت (38/β=0) و تاب‌آوری (25/β=0) اثر مستقیمی بر غربالگری سرطان پستان دارد. اثرات سواد سرطان (β=-0/17) و اضطراب سلامت (25/β=0) بر تاب‌آوری نیز معنی‌دار بود (0/001>P)، همچنین اضطراب سلامت و سواد سرطان از طریق تاب‌آوری اثرات غیرمستقیمی بر غربالگری سرطان داشتند. شاخص‌های برازش مدل نیز نشان داد مدل مفروض از برازش مناسبی براساس داده‌ها برخوردار است ( RAMSEA=0/056).  نتیجه گیری این نتایج نشان می‌دهند اضطراب سلامت با افزایش غربالگری سرطان پستان و سواد سلامت با کاهش غربالگری سرطان پستان مرتبط است. تاب‌آوری روانشناختی نیز به‌عنوان یک عامل میانجی می‌تواند اثرات اضطراب سلامت و سواد سلامت بر غربالگری‌های سرطان پستان را تعدیل کند. 

کلمات کلیدی: تاب آوری ، اضطراب سلامت ، سرطان پستان ، سواد سلامت ، غربالگری ، breast cancer .

The Mediating Role of Psychological Resilience in the Relationship of Breast Cancer Screening With Cancer Literacy and Health Anxiety

English Abstract: Objectives Breast cancer is one of the most common cancers among women. Early diagnosis and treatment of this disease can significantly reduce its mortality. This research aims to investigated the relationships of breast cancer screening with health anxiety and cancer literacy, mediated by psychological resilience. Methods This is descriptive-correlational study. The study population consists of all women with breast cancer over 40 years old referred to mammography clinics in Rasht, Iran, in 2022. Of these, 300 women were selected by a convenience sampling method. To collect data, the mammography and breast cancer screening questionnaire, the health anxiety inventory, the breast cancer awareness scale, and the Connor-Davidson resilience scale were used. The collected data were analyzed by path analysis using SPSS software, version 23 and Amos version 18. Results The cancer literacy (β=-0.11), illness anxiety (β=0.38) and resilience (β=0.25) had a significant direct relationship with breast cancer screening. The relationship of cancer literacy (β=-0.17) and health anxiety (β=0.25) with psychological resilience was also significant (P<0.001). Furthermore, cancer literacy and health anxiety had an indirect relationship with breast cancer screening though psychological resilience. The model fitness indexes showed that the model had a good fit to the data (RAMSEA=0.056).  Conclusion Health anxiety is related to increased breast cancer screening, while health literacy is related to decreased breast cancer screening. Psychological resilience can mediate the relationship of health anxiety and health literacy with breast cancer screening.

Keywords: health anxiety , psychological resilience , Screening , Health literacy .