نویسندگان:

مینا فتحی¹ ، نسیم بهرامی² ، محمد ابراهیم ساریچلو³ ، لیلا مدرسی نیا⁴ ، زینب علی مرادی⁵ .

¹Students’ Research Committee, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran.

²Department of Midwifery, Social Determinants of Health Research Center, Research Institute for Prevention of Non-Communicable Diseases, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran.

³Department of Psychiatry, School of Medicine, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran.

⁴Department of endocrinology, Metabolic Diseases Research Center, Research Institute for Prevention of Non-Communicable Diseases, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran.

⁵Department of Midwifery, Social Determinants of Health Research Center, Research Institute for Prevention of Non-Communicable Diseases, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran.

چکیده فارسی: اهداف این پژوهش با هدف بررسی تأثیر روش درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در بستر رسانه‌های اجتماعی بر عملکرد جنسی و پریشانی جنسی زنان مبتلا به دیابت انجام شد.  مواد و روش ها این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی‌شده با گروه کنترل هم‌زمان بود که به‌مدت 12 ماه از آبان ماه سال ۱۴۰1 تا آبان ماه سال ۱۴۰2 در کلیه مراکز جامع سلامت شهر قزوین انجام شد. مشارکت‌کنندگان با استفاده از روش بلوک‌بندی متعادل تصادفی در دو گروه مداخله (36 نفر) و کنترل (36 نفر) تخصیص یافتند. مداخله به‌صورت فردی در بستر رسانه اجتماعی در 8 جلسه حدود 60 دقیقه‌ای برای گروه مداخله ارائه شد. پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی، پرسش‌نامه اختلال عملکرد جنسی، پرسش‌نامه پریشانی جنسی و پرسش‌نامه ذهن‌آگاهی قبل از مداخله، بلافاصله 1 و 3 ماه بعد از اتمام جلسات تکمیل شدند. داده‌ها با استفاده از روش آنالیز واریانس-کوواریانس برای اندازه‌گیری‌های مکرر با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 24 در سطح معنی‌داری 0/05 تحلیل شدند. یافته ها توزیع متغیرهای جمعیت‌شناختی بین گروه‌های مطالعه به‌جز در متغیرهای تحصیلات خانم و همسرش متوازن می‌باشد. بنابراین این متغیرها به‌عنوان کوواریت در تحلیل‌های بعدی کنترل شدند. نمرات عملکرد جنسی و ذهن‌آگاهی در گروه مداخله نسبت به کنترل در سنجش‌های بعد از مداخله به‌صورت معنی‌داری بیشتر بود. بدین ترتیب این مداخله به‌صورت مؤثری توانست عملکرد جنسی و ذهن‌آگاهی زنان مبتلا به دیابت را افزایش دهد. نمرات پریشانی جنسی در گروه مداخله نسبت به کنترل در سنجش‌های بعد از مداخله به‌صورت معنی‌داری کمتر بود. ازاین‌رو این مداخله به‌صورت مؤثری توانست پریشانی جنسی زنان مبتلا به دیابت را کاهش دهد. نتیجه گیری یافته‌های مطالعه حاضر نشان داد مداخله درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در بستر رسانه اجتماعی با افزایش عملکرد جنسی و کاهش میزان پریشانی جنسی و افزایش ذهن‌آگاهی زنان مبتلا به دیابت همراه بوده است. همچنین میزان ذهن‌آگاهی در تمام ابعاد شامل مشاهده، توصیف، عمل ذهن‌آگاهانه و واکنشی نبودن افزایش یافته و تنها در بعد غیرقضاوتی بودن تأثیر نداشته است.

کلمات کلیدی: عملکرد جنسی ، دیابت ، sexual function ، روش درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی ، پریشانی جنسی .

Effect of Mindfulness-based Cognitive Therapy Using Social Media on Sexual Function, Sexual Distress, of Women With Diabetes: A Randomized Controlled Clinical Trial

English Abstract: Objectives This study aims to investigate the effect of mindfulness-based cognitive therapy (MBCT) provided on social media on sexual function, sexual distress, and mindfulness of women with diabetes. Methods This randomized controlled clinical trial was conducted from October 2022 to October 2023. Participants were 36 married women of reproductive age diagnosed with diabetes and suffering from sexual dysfunction. They were randomly allocated to intervention (n=36) and control (n=36) groups using the block randomization method. The MBCT was provided individually using social media (Ita, Rubika, WhatsApp) in eight 60-min sessions, once a week. The female sexual function index, female sexual distress scale- revised, and the mindful attention and awareness scale were completed before, immediately after, one month after, and three months after the intervention. The data was analyzed using repeated measures analyses of variance and covariance in SPSS v.24 software. The significance level was set at 0.05. Results The scores of sexual function and mindfulness were significantly higher in the intervention group than in the control group in the post-intervention phases. Sexual distress score group was significantly lower in the intervention group than in the control group in the post-intervention phases.  Conclusion MBCT provided on social media can increase mindfulness and sexual function and reduce the sexual distress of women with diabetes.

Keywords: mindfulness-based cognitive therapy , Sexual distress , Diabetes .