نویسندگان:

مریم کورکی¹ ، سید اسماعیل هاشمی² ، مهناز مهرابی زاده هنرمند³ ، بهرام پیمان نیا⁴ .

¹Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

²Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

³Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

⁴Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

چکیده فارسی: اهداف هدف از این پژوهش، بررسی اثر‌‌بخشی گروه‌درمانی سایکودرامای شناختی رفتاری بر توجه متمرکز بر خود و اضطراب اجتماعی در دختران نوجوان بود. مواد و روش ها این پژوهش این یک کارآزمایی بالینی تصادفی‌شده با طرح پیش‌‌آزمون، پس‌‌آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری شامل همه دختران کلاس نهم مراجعه‌‌کننده به مراکز بهداشتی شهرستان سیرجان در سال 1401-1402 بود که پس از غربالگری با استفاده از مقیاس اضطراب اجتماعی پاکلک و مقیاس کانون توجه وودی و چمبلس و همچنین مصاحبه بالینی براساس نظام طبقه‌بندی اختلالات روانی (ویرایش پنجم)، 30 نفر از آن‌ها انتخاب و به‌‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) گمارده شدند. پس از انجام پیش‌‌آزمون، گروه آزمایش 9 جلسه 120دقیقه‌ای مداخله گروهی سایکودرامای شناختی رفتاری دریافت کرد. داده‌‌ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری به کمک نرم‌افزار SPSS نسخه 24 تحلیل شدند. یافته ها درمان گروهی سایکودرامای شناختی رفتاری در گروه آزمایش در سطح پس‌‌آزمون و پیگیری به‌طور معنا‌‌داری باعث کاهش میانگین نمرات توجه متمرکز بر خود و اضطراب اجتماعی در دختران نوجوان دارای اختلال اضطراب اجتماعی شد (05/P<0). نتیجه گیری درمان سایکودرامای شناختی رفتاری گروهی در درمان اضطراب اجتماعی و توجه متمرکز بر خود در دختران نوجوان ایرانی مؤثر است. اثربخشی آن می‌تواند به‌مدت 1 ماه ماندگار باشد. پیشنهاد می‌شود در درمان اختلال اضطراب اجتماعی روش‌هایی مثل سایکودرامای شناختی رفتاری که تلفیقی از سایکودراما و درمان شناختی رفتاری است به‌دلیل تأکید بر هر دو جنبه نمایش محوری و شناختی استفاده شود.

کلمات کلیدی: اضطراب اجتماعی ، نوجوانان ، درمان شناختی رفتاری گروهی ، توجه متمرکز برخود ، سایکودراما .

Effectiveness of Cognitive Behavioral Psychodrama Group Therapy in Treating Self-Focused Attention and Social Anxiety of Adolescent Girls: A Randomized Clinical Trial

English Abstract: Objectives This study aims to assess the effects of cognitive-behavioral psychodrama group therapy (CBPGT) on self-focused attention and social anxiety disorder (SAD) in adolescent girls. Methods This is a randomized controlled clinical trial with a pre-test, post-test/follow-up design. The study population includes all 9th-grade girls referred to health centers in Sirjan, Iran, in 2022. After screening using Puklek’s social anxiety scale for adolescents, Woody and Chambless’ focus of attention questionnaire, and a clinical interview based on the DSM-5 criteria, 24 girls were selected and randomly divided into two intervention (n=12) and control (n=12) groups. After the pre-test assessments, the intervention group received CBPGT at nine sessions of 120 minutes. The data were analyzed using descriptive statistics and multivariate analysis of covariance in SPSS software, version 24. Results CBPGT significantly reduced self-focused attention and SAD in adolescent girls at the post-test and one-month follow-up phases (P<0.05). Conclusion CBPGT is effective in the treatment of SAD and self-focused attention in female adolescents in Iran. Its effectiveness can be maintained for one month. It is recommended that CBPGT be used in the treatment of SAD due to its focus on both the theatrical and cognitive aspects of this disorder.

Keywords: social anxiety , adolescent , psychodrama , Cognitive-behavioral Group Therapy , Self-focused attention .