نویسندگان:

منیره پورفراهانی¹ ، حسین شاره² ، فاطمه حاجی اربابی³ .

¹Department of Educational Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran.

²Department of Educational Sciences, Faculty of Letters and Humanities, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran.

³Department of Educational Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran.

چکیده فارسی: اهداف دیالیز برای درمان نارسایی مزمن کلیه اثرات قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی می‌گذارد، فعالیت‌های روزمره را مختل می‌کند، همراه با تغییر سبک زندگی است و تأثیر مخربی بر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تصویر بدن و شفقت به خود در زنان تحت دیالیز بود. مواد و روش ها پژوهش حاضر از نوع نیمه‌آزمایشی (کارآزمایی بالینی تصادفی) با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری مشتمل بر کلیه زنان تحت دیالیز مراجعه‌کننده به انجمن حمایت از بیماران دیالیزی خراسان رضوی در سال 1401 تا 1400 بودند. نمونه‌ آماری شامل 30 زن از زنان تحت دیالیز شهر مشهد بودند که به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در گروه‌های آزمایش و کنترل جای داده شدند. هر 2 گروه تحت درمان دیالیز قرار داشتند، گروه آزمایش، مداخله ‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد طی 10 جلسه و هر جلسه به‌مدت 120 دقیقه را دریافت کرد، گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. هر 2 گروه پرسش‌نامه‌ها‌ی نگرانی از تصویر بدن و شفقت به خود را در پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری 2 ماهه تکمیل کردند. داده‌ها با آزمون تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر عاملی در نرم‌افزار SPSS نسخه 25 تحلیل شدند. یافته ها نتایج مطالعه حاضر نشان داد گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد در مقایسه با گروه کنترل به بهبود معنادار تصویر بدن (0/001=P؛39/271=F) و شفقت به خود (0/001=P؛ 7/342=F) در زنان تحت دیالیز در پس‌آزمون منجر شد و نتایج در پیگیری 2 ماهه پایدار باقی ماندند. نتیجه گیری طبق نتایج این مطالعه، به‌کارگیری گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد می‌تواند روشی مناسب برای افزایش رضایت از تصویر بدن و شفقت به خود در زنان تحت دیالیز باشد.

کلمات کلیدی: شفقت به خود ، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد ، زنان ، تصویر بدن ، دیالیز .

Effect of Group Acceptance and Commitment Therapy on Body Image and Self-compassion of Women Undergoing Dialysis: A Randomized Clinical Trial

English Abstract: Objectives Dialysis for the treatment of chronic kidney failure has negative effects on the quality of life, daily activities, lifestyle, and physical, mental, and social health. The present study aims to assess the effect of group acceptance and commitment therapy (ACT) on the body image and self-compassion of women undergoing dialysis. Methods This is a quasi-experimental study (randomized clinical trial) with a pre-test/post-test/follow-up design. The study population consisted of all women receiving dialysis who were referred to the Dialysis Patients Support Association in Khorasan Razavi, Iran, in 2021-2022. Of these, 30 were selected by a convenience sampling method and were randomly assigned to two groups of intervention and control. The intervention group received group ACT at 10 sessions each for 120 minutes, while the control group received no intervention. Both groups completed the Body Image Concern Inventory and the Self-Compassion Scale in the pre-test, post-test, and two-month follow-up phases. The data were analyzed using the repeated measures analysis of variance in SPSS software, version 25. Results The intervention group showed a significant improvement in body image (F=39.271, P=0.001) and self-compassion (F=7.342, P=0.001) in the post-test phase compared to the control group, which remained stable in the two-month follow-up. Conclusion The group ACT can be a suitable method to increase body image satisfaction and self-compassion in women undergoing dialysis.

Keywords: acceptance and commitment therapy , self-compassion , women , body image , Dialysis .