نویسندگان:

¹کارشناسی‌ارشد، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

چکیده فارسی: بیماری‌هایی که قدرت سرایت بالایی دارند همانطور که تمام ابعاد زندگی بشر را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بر روابط حقوقی میان افراد نیز تأثیر به سزایی گذاشته و با برخی حقوق و تکالیف تعارض­هایی را ایجاد کرده است. قواعد حل تعارض میان ضرر رساندن به خود و اضرار به دیگری اقتضا می­کند که ترک قرنطینه (به عنوان مؤثرترین راهکار کنترل بیماری در جامعه) برای فرد مبتلا به چنین بیماری‌هایی به دلیل تقدم مصالح و سلامت جامعه بر فرد حرام باشد. از سوی دیگر با نگاه تکلیف مدارانه به حضانت، وجوب حضانت کودک مبتلا به این بیماری برای والدینی که افراد پرخطر محسوب می­شوند، به دلیل حکومت قاعده لاضرر برداشته می­شود؛ ولی با لحاظ ماهیت حق مدارانه حضانت و اطلاقات ادله ایثار ممکن است نتوان حکم به حرمت نگهداری از کودک داد. در نقطه­ی مقابل نیز اگر والدین مبتلا به این بیماری شدند و کودک در معرض خطر این بیماری قرار گرفت، قاعده لاضرر اقتضا می­کند جهت حفظ سلامتی کودک، تا زمان سلامتی والدین، حضانت از آنان سلب شود. همچنین به دلیل حکومت قاعده لاضرر بر ادله­ی اولیه وظیفه­ی وجوب نفقه از عهده­ی زوج بیمار ساقط است و نهادهای حمایتی حکومت باید شرایط رفاهی فرد مبتلا به این بیماری را فراهم کند یا مشاغلی که ملازمه با ترک قرنطینه ندارد، فراهم کند

Jurisprudential and Legal Study of the Challenges of Infectious Diseases with Family Rights and Duties

English Abstract: Diseases that have high potency has affected the different aspects of human lives. The issues rising from this virus are also disturbing legal relationships, and in some cases cause conflicts between rights and commitments. Due to the importance of the health of the people, and the importance of the society’s interest, Islamic law requires the infected person to quarantine himself, as one of the best way to stop the spread of the virus so that he would not put others on risk of infection. Rules of custody necessitates parents to take care of their children in any circumstances, but if parents are classified as high risk people, that means if they are infected it may lead to death, “No-harm Rule” would discharge the duty of custody, so it’s not obligatory (Wajib) to take care of the infected child anymore. Even though the specifications of custody and absoluteness of its reasons make it impossible to consider taking care of infected child as forbidden (Haram). On the other hand, if any of parents get infected, “No-harm Rule” consider the value of health of the child so it would dismiss the custody. “No-harm Rule” also exclude the infected man from duties on alimony, since this duty may require him to break the quarantine, and it’s causing extra risk of infection in the society. In this situation it’s governor’s obligation to support him by providing financial assistances or offering part time jobs that are compatible with quarantine.