نویسندگان:

¹دکتری مشاوره، دانشکده علوم انسانی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران

چکیده فارسی: امروزه، با تجربه‌ی مدرنیته و صنعتی‌شدن جوامع، نیازهای انسان در حال گسترش بوده و با افزایش چشم‌وهم‌چشمی در بین خانواده‌ها، بیشتر مصارف واقعی جای خود را به مصرف نمایشی داده است. مصرف نمایشی، پیامدهای متعددی برای فرد، خانواده و جامعه دارد که نظر به اهمیت موضوع، این تحقیق با استفاده از روش پیمایش و نظریه‌های وبلن، بوردیو، ایناکون و دیگران و اینگلهارت، عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مؤثر در مصرف نمایشی خرید در بین 384 نفر از خانواده‌های مناطق 1، 7 و 19 شهر تهران را بررسی کرده است. یافته‌ها نشان داد مصرف نمایشی در بین بیش از یک سوم خانواده‌ها بالاست که در این بین، خانواده‌های مناطق 1، 19 و 7 به ترتیب بیشترین میزان مصرف نمایشی را دارند. در ضمن، متغیرهای مادی‌گرایی، سرمایه‌ی فرهنگی، جهت‌گیری منزلتی، سرمایه‌ی اقتصادی، منزلت اجتماعی و پای‌بندی دینی به ترتیب بیشترین میزان تأثیر را در مصرف نمایشی خانواده‌ها دارند. همچنین، از نظر کیفیت تأثیرگذاری، متغیرهای مستقل شش‌گانه سه نوع تأثیر در مصرف نمایشی خانواده‌ها دارند: اثر مستقیم (مادی‌گرایی)، اثر غیرمستقیم (جهت‌گیری منزلتی) و هم اثر مستقیم و هم اثر غیرمستقیم (سرمایه‌ی اقتصادی، سرمایه‌ی فرهنگی، منزلت اجتماعی و پای‌بندی دینی). یافته‌ها دلالت بر آن دارد که مصرف نمایشی در شهر تهران، برخلاف نظر وبلن، دیگر مختص طبقات مرفه و بالای جامعه نیست و به‌مرور در بین سایر طبقات جامعه نیز رو به رشد است و تمام طبقات جامعه به نوعی درگیر مصرف نمایشی‌اند.

Conspicuous Consumption of Shopping among Families in Tehran City (Case Study: 1, 7 & 19 Regions)

English Abstract: Nowadays human needs are growing with regard to experience of modernity and industrialization of societies and conspicuous consumption is replaced by real consumption with regard to increasing rivalry among families. Conspicuous consumption has various consequences on individual, family and society which with regard to importance of subject, this research reviewed the social, economic and cultural factors affecting on conspicuous consumption among 384 persons of families in 1, 7 & 19 in Tehran city by survey method and theories of Veblen, Bourdieu, Inacon et al. & Engelhard.  Findings showed that conspicuous consumption is high among more than third of families in which families in 1, 19 & 7 have highest level of conspicuous consumption irrespectively. In addition, materialism, cultural capital, status orientation, economic capital, social status and religiosity variables have most effect on conspicuous consumption irrespectively. Also, with regard to quality of effect, these 6 independent variables have three types of effect on conspicuous consumption: direct effect (materialism), indirect effect (status orientation) and both direct and also indirect effect (economic capital, cultural capital, social status and religiosity). Findings implied that conspicuous consumption in Tehran city, unlike Veblen, no longer isn’t confined to upper and high classes of society and it is growing among other classes of society and all classes of society are involved in that.