نویسندگان:

اسماعیل سعدی پور¹ .

¹استاد گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده فارسی: فناوری ژنتیک و کاربردهای انسانی این فناوری یکی از مسائل نوپیدای علمی است که به عرص هی فقه و حقوق کشیده شد ه است. به دلیل نوپیدا بودن کاربردهای انسانی فناوری ژنتیک، از قبیل انگشت نگاری ژنتیکی و تهی هی بانک اطلاعات ژنتیکی نصّ صریح و خاصی در متون فقهی و حقوقی در مورد آنها وجود ندارد. در حالی که هم اکنون فناوری نوین انگشت نگاری ژنتیکی به سادگی توسط متخصصین علم ژنتیک در ایران اجرا شده و در دسترس است و بر این اساس مقدمات تهیه ی بانک اطلاعات ژنتیکی و همچنین صدور کارت شناسایی مخصوصی که همه ی اطلاعات هویت ژنی افراد در آن درج شود، در دست تهیه است و اقبال به استفاده از این اطلاعات در دستگاه قضایی و دادگاه ها برای اثبات دعاوی فزونی می یابد، با این حال در میزان اعتبار و تعیین جایگاه فقهی و حقوقی این اطلاعات در نظام ادله ی اثبات دعوا در فقه و حقوق ایران میان نوشته های محققین اختلافاتی به چشم می خورد که می توان با توجه به اطمینان آور بودن آزمایش های ژنتیکی و حصول علم عادی توسط آن و با در نظر گرفتن این روش به عنوان اماره ی قضایی در امور مدنی و به خصوص حوزه ی اثبات نسب و محسوب نمودن آن در زمره ی علم قاضی در امور کیفری از جمله تجاوز به عنف، با توجه به امکان پاسخ گویی به تمام شبهات در این زمینه، به این اختلافات پایان داد.

کلمات کلیدی: انگشت نگاری ژنتیکی ، تشخیص هویت ژنتیکی ، ادله ی اثبات دعوا ، اماره ی قضایی ، اثبات نسب ، جرایم کیفری ، علم قاضی .

Genetic Fingerprinting place in evidence in substantiation of wommen’s claims in jurisprudence and law of Iran

English Abstract: Nowadays, Genetic technology and its applications have been discussed in law and jurisprudence. Despite the fact that Iranian specialists and scientists have obtained the knowledge of using this technology in our country, legal and judicial aspects of it have still been unclear. Particularly, there is no sign and mention of this modern usages such as Genetic information bank and Genetic Fingerprinting in the Islamic texts and in the law of Iran in spite of huge attention to this kind of information in the judiciary system and courts for proving claims. However, there are disagreements in legal validity of this information in the evidence in substantiation of claims system, These disagreements can be ended if we consider this method as judicial circumstantial evidence in civil cases, specially in parentage proving and considering this as judges knowledge in criminal cases, like rape.